خلاصة:
اهمیت شناخت راویان احادیث اهل بیت هم برای وثوق به صدور روایاتشان» بر
هیچ محققی در این عرصه پوشیده نیست زیرا آنان حلقههای وصل ما به کلام
نورانی امامان معصوم (ع) هستند. از این رو تحقیق پیش رو به شناساندن یکی از
بزرگان روات اهل بیت هم به پژوهشگران این عرصه در قلمرو کتب هشتگانه
رجالی و برخی روایات او پرداخته است. پژوهش حاضر به این یافتهها دست پیدا
کرده است: صفوان بن یحیی از راویان عصر امام کاظم» امام رضا و امام جواد هم
و صاحب موقعیتی ویژه و برجسته نزد ایشان بوده است. او شخصیتی در اوج ورع
و تقوی، فقیهی سرآمد در طبقه سوم اصحاب اجماع» متکلمی زبر دست در تبیین
و دفاع از باورهای امامان هیر است و چهرهای مورد وثوق که در کلام رجالیان
بزرگ شیعه بویی از تضعیفش به مشام نمیرسد. اووکیلی مطمئن برای امامان (ع) رابطی موثق میان امام کت و مردم -در روزگاری که فتنه وقف سربرآورد و بزرگانی
را به گرداب خود فرو برد- بود. او شاگردی گرانقدر برای اساتیدی بزرگ چون عبد
الله بن مسکان و استادی توانا برای شاگردانی چون حسین بن سعید اهوازی بود. او آموخته های خود از ائمه (ع) را در قالب کتبی ارزشمند برای نسل های آینده به یادگار گذاشت.
لا یخفی علی ای باحث اهمیه معرفه رواه ااحادیث هل البیت (ع) فی الحصول
علی الثقه بصدور الروایات عنهم وذلک لانهم الحلقه الواصله بیننا ویین کلمات الاايمه
المعصومین النیره ومن ثم ترمی هذه الدراسه الی تقدیم التعریف باحد کبار رواه هل
البیت علیهم السلام فی نطاق الکتب الرجالیه الثمانیه للباحيین فی هذا المجال. وقد
تو
صیف
توصلت الدراسه الی هذه النتانج: صفوان بن یحیی من رواه عصر الامام الکاظم
الا مام الرضا وال مام الجوادهیه وکان بحظی بمکانه خاصه ومرموقه عندهم. هو رجل
فی قمه الورع والتقوی» فقیه مثالی» راو فی الطبقه الثالثه من اصحاب الاجماع» متکلم
ماهر فی التبیین والدفاع عن عقیده الااتمه (ع) و ووجه جدیر بالثقه ولا یوجد فی کلمات
الرجالیین الکبار من الامامیه ما یشتم منه رانحه تضعیفه. وکان وکیلا امینا للايمه علیهم
السلام وحلقه وصل متینه بین الامام والناس وذلک فی زمن کانت فتنه الوقف ناشبه
تلتهم جماعه من العظماء. کان صفوان تلمیذا مبجلا لساتذه کبار مثل عبد الله بن
مسکان واستاذا بارعا لتلامیذ مثل حسین بن سعید الاهوازی. قد ترک صفوان للاجیال
القادمه کتبا قیمه تشتمل علی ما تعلمه من الااتمته علیهم السلام.
ملخص الجهاز:
توصیف رجالی و کلامی صفوان بن یحیی با نگاهی به زمانه وی داود شمس 1 چکیده اهمیت شناخت راویان احادیث اهل بیت برای وثوق به صدور روایاتشان، بر هیچ محققی در این عرصه پوشیده نیست زیرا آنان حلقههای وصل ما به کلام نورانی امامان معصوم هستند.
مقالهی سوم با عنوان «شخصیّة العدد؛ صفوان بن یحیی البجلي: أوثق أهل زمانه» به قلم امین ترمس در نشریه بقیة الله و در سال 1434ق به زیور طبع آراسته شده است، او در این مقاله به نقش مهم راویان حدیث در انتقال فرهنگ امامان اشاره دارد و یکی از این راویان را که همه به او نگاهی ویژه دارند صفوان میداند، شخصی که اوثق اهل زمان خود است.
نویسنده به این مطلب که او از اصحاب امام کاظم و امام جواد بوده اما بیشترین بهره را از وجود مقدس امام رضا برده است و نیز ویژگیهای او از جمله نقل احادیث فراوان -که بخشی از آنها توسط دشمنان از بین رفته است- اشاره دارد.
این مقالات بیشتر نگاهی رجالی به شخصیت صفوان بن یحیی داشتهاند اما آنچه این تحقیق را از دیگر تحقیقات متمایز میکند بیان جایگاه کلامی و اعتقادی او به عنوان زیر بنای شخصیت فقهی اوست که از خلال بررسی روایات کلامیش بدست میآید و نیز استفاده از گزارشات تاریخی برای دستیابی به اوضاع فرهنگی کوفه در آن عصر و نقش ایشان در این حوزه است.