خلاصة:
خالد بن ولید یکی از اشراف زادگان بنیمخزوم بود که تا پیش از پذیرش اسلام در سال هشتم هجرت همواره در کنار دشمنان سر سخت پیامبر صلی الله علیه و آله علیه آن حضرت فعالیت میکرد.پس از قبول اسلام،در نبردهای مهم حنین و موته و سریه بنیجذیمه و محاصره طائف ایفای نقش کرد.
عملکرد او در سریه بنیجذیمه و کشتن سی نفر بیگناه و عدم قصاص وی از سوی رسولخدا صلی الله علیه و آله و نصب مجدد او به عنوان فرمانده در محاصره طائف،به صورت یک معضل تاریخی در آمده و ذهن پژوهشگران را به خود مشغول ساخته است.البته تحلیل مورخان اهلسنت و شیعه و چگونگی پرداختن آنان به مسئله خالد کاملا متفاوت است.آنچه در نوشتار حاضر مطرح شده بررسی عملکرد خالد در سریه بنیجذیمه و چگونگی برخورد پیامبر صلی الله علیه و آله با این مسئله و تحلیلهای مورخان شیعه و سنی در این زمینه است.
ملخص الجهاز:
"سریه بنیجذیمه در سیره ابنهشام به نقل از امام باقر علیه السلام آمده است که رسول خدا صلی الله علیه و آله پس از فتح مکه و پیش از جنگ حنین،خالد بن ولید را همراه 350 نفر از مهاجر و انصار و قبیله بنیسلیم به سوی بنیجذیمه در غمیصا نزدیک مکه فرستاد تا آنان را به اسلام دعوت کند.
1 از معاصران علامه سید جعفر مرتضی در پاسخ به این سؤال که چرا پیامبر خالد را قصاص نکرد گفته است: ما نمیخواهیم بگوییم دلیل عمل پیامبر صلی الله علیه و آله این است که اگر رسولخدا خالد را میکشت مسلمانان دو دسته میشدند و مشکلات فراوانی برای پیامبر ایجاد میشد و سران قریش نیز از این فرصت برای توطئهها و کارشکنیهای بیشتر سو استفاده میکردند و شبهه در دین ایجاد میکردند که چرا پیامبر سردار برجستهای را کشت،بلکه پاسخ اصلی ما این است که وقتی خالد ادعا کرد که بنیجذیمه کافر بودند طبق موازین عرفی و شرعی که پیامبر از روی آنها حکم میکرد،برای پیامبر این شبهه ایجاد شد که خالد به مسلمانی آنها یقین نداشته و از عمل آنها برداشت کرده است که هنوز مسلمان نشدهاند.
اما در تکمیل این سخنان و توجیه تاریخی اقدام رسول خدا صلی الله علیه و آله نکاتی قابل ذکر است: 1-موقعیت اجتماعی خالد بن ولید برجسته و مهم بود،زیرا با افرادی،نظیر صفوان بن امیه،عکرمة بن ابیجهل،عمرو بن عاص روابط دوستانه داشته و سعی کرد تا آنها را در پذیرفتن اسلام با خود همراه سازد."