ملخص الجهاز:
"جهات موضوع عبارت است از: 1-آیا اقتباس لغات بیگانه سودمند و گاهی ضروری است؟یا اینکه علاوه بر آنکه ضرورت ندارد،ضرر و منع دارد؟ 2-در صورت جواز اقتباس چگونه کلمات و لغاتی باید اقتباس گردد و با چه شرایط و کیفیتی؟ 3-الفاظی که از زبانهای بیگانه وارد زبان شدهاند باید در تلفظ و معنی آنها کاملا رعایت زبان اصلی بشود و هیچگونه تغییری در تلفظ و معانی آنها حاصل نگردد یا میتوان در صورت و معنی آنها تغییر داد؟ 4-آیا در میان زبانهای زندهء جهان زبانی سره وجود دارد یا زبانهای زنده و کامل آمیخته با کلمات و لغات زبانهای دیگر شده است؟ 5-اصولا«سرده بودن»حسن و کمال زبان است یا تأثیری در کمال و جمال زبان ندارد؟ اینک دربارهء هریک از پرسشهای یادشده درین مقاله بحث مختصری میشود و تفصیل دربارهء آنها بر عهدهء سخنسنجان و محققان است.
بعد از این مرحله شاید مقدمترین کلمات وضع شده ضمیرها از قبیل:من و تو و شما و نامهای عمومی افراد خانواده از قبیل: پدر و مادر و برادر و نظایر اینها باشد و بهمین دلیل هنوز این کلمات در زبانهای همریشه مانند زبان هند و اروپایی با اندک تغییر و اختلافی وضع نخستین را حفظ کرده و تلفظ آنها مشابه یکدیگر است1 و اما اینکه چرا از میان تمام جانداران،انسان نیاز بزبان دارد و هر گروه و نژادی برای خود زبان خاصی وضع کردهاند؟علت همان است که سایر امور و وسایل تمدن مخصوص نوع انسان است و آن نیازی است که افراد انسان برحسب طبع و سرشت بهمزیستی و همکاری دارند و یکانیکان نیمتوانند بزندگی ادامه دهند."