مخاطرات دریاچه های رو به خشکی ایران برای سکونتگاه های انسانی پیرامونی و راهکارهای مقابله با آن مقالة

مؤلف: امیرآبادی‌زاده، سیده ملیحه ؛ صادقی، حسین ؛

مخاطرات محیط طبیعی زمستان 1403، دوره سیزدهم - شماره 42 (‎16 صفحة - من 107 إلی 122 )

الکلمات المفتاحية: روش کیو مدیریت مخاطرات خشکی دریاچه‌ها سکونتگاه شهری و روستایی Lake drying up Q Method Risk Management Urban and Rural Settlements

fa en

خلاصة:

در حال حاضر با افزایش خشکی در نتیجه خشکسالی و تغییرات اقلیمی از یک سو و ناکارآیی مدیریت منابع از سوی دیگر، شاهد کاهش سطح آب دریاچه‌ها یا تماماً خشک شدن برخی از دریاچه‌‌ها در ایران هستیم. مسلم این است که تضعیف یا نابودی این عنصر حیاتی (دریاچه‌‌ها) در اکوسیستم کشور، باعث بروز مشکلات و مخاطراتی به ویژه برای سکونتگاه‌‌های انسانی پیرامونی (اعم از شهرها و روستاها) و پسکرانه‌‌های دریاچه‌‌ها می‌‌شود. ازاین‌رو در مقاله حاضر کوشش شده ضمن شناسایی مخاطرات ناشی از روند خشکی دریاچه‌ها در ایران برای سکونتگاه‌‌های پیرامونی، راهکارهای مناسب به منظور مقابله با مخاطرات را از دیدگاه کارشناسی (نخبگان) ارائه شود. با توجه به ماهیت این تحقیق از روش ذهن شناختی کیو (Q) به منظور تحقق اهداف استفاده شده است. ابتدا بررسی تغییرات سطح آبی دریاچه‌های برجسته کشور در بازه‌ی ۲۰ساله اخیر گزارش شده سپس از طریق واکاوی محتوای اسناد و انجام مصاحبه با کارشناسان و نخبگان متخصص به تعداد 14 نفر، گزاره‌‌های 29 گانه مخاطرات ناشی از خشکی دریاچه‌‌ها در قالب 5 الگوی ذهنی شناسایی شد. همچنین 22 گزاره در قالب 4 الگوی ذهنی راجع به راهکارهای مناسب برای مقابله با خشکی دریاچه‌‌های کشور به دست آمد. نتیجه اینکه افول جدی بنیان‌‌های طبیعی در اکوسیستم پیرامونی دریاچه‌‌ها از عواقب این خشکی است که می‌‌تواند زمینه‌‌ساز چالش‌‌های انسانی- اجتماعی در فضای جغرافیایی شود. گذار از این شرایط در وهله‌‌ی اول منوط به اتخاذ رویکرد یکپارچه مدیریت مخاطرات برای ممانعت از دستکاری اکوسیستم، پایش مستمر خشکی دریاچه‌‌ها و اجرای برنامه‌‌های سازگار با محیط انسانی پیرامون دریاچه‌‌ها می‌‌باشد که از جمله آن می‌‌توان به ایجاد ستادهای مدیریتی محله‌‌ای که دارای ارتباط مستقیم با ستاد مدیریت بحران است، اشاره داشت.

خلاصة:

Currently, with the increase in aridity due to drought and climate change on the one hand, and the inefficiency of resource management on the other, we are witnessing a decrease in the water level of lakes or the complete desiccation of some lakes in Iran. Certainly, the weakening or destruction of this vital element (lakes) in the country's ecosystem will lead to the emergence of problems and hazards. Therefore, in the present article, an effort has been made to identify the hazards resulting from the drying trend of lakes in Iran and to present appropriate solutions to address these hazards from the perspective of experts (elites). Given the nature of this research, the Q-methodological approach was used to achieve the objectives. First, the changes in the water level of the country's prominent lakes over the past 20 years are reported. Then, through the analysis of document content and interviews with 14 expert specialists, 29 statements related to the hazards resulting from the drying of lakes were identified within 5 mental patterns. Additionally, 22 statements were obtained within 4 mental patterns regarding the appropriate solutions to address the drying of the country's lakes. The result is that the serious decline of the natural foundations in the surrounding ecosystem of the lakes is a consequence of this drying, which can create human-social challenges in the geographic space. Overcoming this situation primarily depends on the adoption of an integrated risk management approach to prevent ecosystem manipulation, continuous monitoring of Lake Desiccation, and the implementation of programs compatible with the human environment among them, we can mention the establishment of neighborhood management headquarters that have a direct relationship with the crisis management headquarters.

استلام ملف الإرجاع :
(پژوهیار, , , )

تحميل
تحميل HTML

رابط قصير:

صفحة:

دخول / الاشتراک

تحتاج الدخول لعرض محتوى المقالة. إذا لم تكن عضوًا ، فتابع من الجزء الاشتراک.

دخول

الاشتراک

تحتاج دخول لعرض محتوى المقالة. إذا لم تكن عضوًا ، فتابع من الجزء الاشتراک.
إن كنت لا تقدر علی شراء الاشتراك عبرPayPal أو بطاقة VISA، الرجاء ارسال رقم هاتفك المحمول إلی مدير الموقع عبر webmaster@noormags.com .

You need Sign in to view the content of the article. If you are not a member, proceed from part Sign up.
If you fail to purchase subscription via PayPal or VISA Card, please send your mobile number to the Website Administrator via webmaster@noormags.com .

دخول / الاشتراک

تحتاج الدخول لعرض محتوى المقالة. إذا لم تكن عضوًا ، فتابع من الجزء الاشتراک.

دخول

الاشتراک