ملخص الجهاز:
"اگر قبلا پیش‌بینی کرده و باصلاح خود می‌پرداختیم باین روز سیاه نمی‌رسیدیم و پس از اظهار تاسف از عبیم توجه جامعه بر بیماری خود طبقات جامعه را مورد مطالعه قرار داده و شرح مفصلی در پیرامون بیماریهای طبقات نوشته و بالاخره چنین اظهار عقیده کرده است که ریشه تمام این بدبختیها و فساد اخلاق و بیماریها جهل عمومی و یا بند نبودن افراد مسلمین بعمل است و چارهء آن هم تنها بتوسعه معارف الیه از قبیل آشنا ساختن جامعه بحقایق قرآن و جامعیت دستورات اسلام و شناساندن خرافات و موهومانی که در اثر دخالت سیاست‌های شوم جزء دیانت قلمداد شده است تشخیص داده و در پایان مقاله خود مینگارد که بر هر مسلمانی واجب است از عناصری که برای مشوب نمودن اذهان مسلمانان بنام اصلاحات دست خیانت بحقایق اسلام دراز میکنند جدا جلوگیری نماید اسلام بذات خود ندارد نقصی هر عیب که هست در مسلمانی ماست شعر فوق عنوان مقاله‌ایست که آقای سید کمال الدین موسوی از اصفهان فرستاده و ما خلاصهء آنرا درج میکنیم نامبرده پس از بیان متانت دین مقدس اسلام و اینکه این دین پاک از هرگونه نقص مبرا و بهمه قسم فواید داراست چنین مینویسد که ما مسلمانان مایه بدنامی اسلام شده و نام خود را مسلمان فداکار گزارده و هنگام وقوع یک حادثه ناگوار عقب نشسته و کوچکترین علاقه‌ای را ابراز نمی‌نمائیم ولی اشاره بقلم ع."
(
, 
, 
)
