مکتب مطالعات فرهنگی مقالة

«مطالعات فرهنگی»، بر مجموعه قابل توجهی از پژوهش‌ها، نظریات، روش‌ها، موضع‌گیری‌ها و فعالیت‌های انتقادی در چارچوب علوم انسانی و علوم اجتماعی اطلاق می‌شود که از دهه 1960 به این سو، توسط جمعی از اندیشمندان علوم اجتماعی و تحت شرایط فرهنگی ـ اجتماعی خاص، در آمریکا و برخی کشورهای اروپایی به وجود آمد. مطالعات فرهنگی، نه یک رشته آکادمیک جدید و یا مجموعه‌ای از رشته‌های پراکنده و ناهمگون، بلکه بیشتر یک قلمرو میان رشته‌ای است که گرایش‌ها، حوزه‌ها و روش‌های مختلفی را در یک قالب ترکیبی جدید، به هم پیوند داده است. امروزه مطالعات فرهنگی یکی از رشته‌های تنومند علمی با حوزه‌های مختلف در مراکز علمی و دانشگاهی است که هر روز به لحاظ کمی و کیفی بر عمق و گستره آن افزوده می‌شود. این نوشتار، به بررسی فعالیت‌های شاخه انگلیسی آن، به عنوان کانون این جریان جهان‌گستر می‌پردازد.

"تکثر هویت‌ها یا ایجاد هویت‌های جدید، در نتیجه ظهور ایدئولوژی‌های متعدد در قرن بیستم؛ توجه به نقش نهادهای اجتماعی، چارچوب‌های فرهنگی، نقش آموزش و پرورش رسمی و غیر رسمی در جامعه‌پذیری افراد؛ فرسایش تدریجی هویت‌های جمعی و با ثبات گذشته، همچون هویت قومی، نژادی، زبانی، مذهبی و ملی، و نیز هویت‌های شخصی؛ ابهام در وحدت و یکپارچکی هویت فردی؛ فرایندی تلقی کردن هویت به جای فرآورده نگری؛ تولیدی و ایجادی بودن هویت‌ها تحت تأثیر نظام‌های گفتمانی پیچیده؛ تکثر، تنوع، امتزاج و تغییر مستمر هویت‌ها تحت تأثیر جریانات فرهنگی و تغییرات اجتماعی؛ توجه به نقش مهم رسانه‌ها و فرهنگ در شکل‌دهی به اشکال نظام‌ها، روابط، کنش‌های اجتماعی و هویت‌های فردی؛ نفی هر نوع واقعیت ذاتی، ساختاری، ماقبل گفتمانی، غیر گفتمانی و فراگفتمانی؛ نفی تلقی گفتمان موجود به عنوان تنها مرجع قابل استناد؛ نفی وجود متعین محتوا، معنا و ذات در چارچوب گفتمان موجود؛ رواج شبیه‌سازی و نفی تمایز میان واقعیت و وانمایی واقعیت در حوزه مصنوعات فرهنگی؛ انبوه شدن مکانیکی و استانداردیابی مصنوعات و آثار فرهنگی و هنری؛ از میان رفتن ذوق زیباشناختی و خلاقیت در آثار هنری و فرهنگی به دلیل مشارکت تکنولوژی‌های نوین در خلق انبوه و یک شکل اقلام فرهنگی؛ برتری و رجحان تصویر واقعیت، بر خود واقعیت و جایگزینی تصویر به جای واقعیت؛ ماهیت تقلیدی و امتزاجی فرهنگ پست‌مدرن؛ از میان رفتن تمایز میان فرهنگ برتر و فرهنگ توده‌ای؛ تضعیف فردیت؛ سطحی و بی‌عمق شدن فرهنگ و رواج تقلید از سبک‌های نوظهور، خلق‌الساعه و متجدد؛ موقعیت منفعل توده‌ها در مقابل فرهنگ حاکم و غالب؛ حال‌گرایی و فقدان حس تاریخی؛ از میان رفتن حس تاریخی تعلق به گذشته، به مثابه یک دستاورد ناشی از احساس پیوستگی متوالی و ممتد با گذشته معلوم؛ غلبه بعد فضایی فرهنگ بر بعد زمانی و تاریخی آن؛ بازتولید، گسترش و تقویت فرهنگ سرمایه‌داری در عصر پست‌مدرن؛ کالایی و تجاری شدن تولیدات فرهنگی؛ از میان رفتن تمایز میان اقتصاد و فرهنگ و هنر؛ از میان رفتن تمایز میان فرهنگ و هنر تجاری با فرهنگ و هنر واقعی؛ تبدیل فرهنگ نوین و نخبه‌گرا به فرهنگ مسلط؛ ظهور همانندی‌های سطحی و گسترده در مصنوعات فرهنگی؛ از میان رفتن ارتباط خطی زمان و فواصل تثبیت شده جغرافیا و فضا در اثر سرعت جریان سرمایه، کالا و اطلاعات؛ توجه افراطی به جلوه‌ها، مظاهر و تصاویر و نادیده انگاشتن یا کم‌توجهی به مضمون و محتوا؛ مخدوش شدن واقعیت اصیل به دلیل درهم آمیختگی و تعامل تنگاتنگ دو قلمرو سوژه و ابژه و در یک هرمنوتیک از واقعیت و مواردی مانند آن، از جمله موضوعاتی است که تحت تأثیر مطالعات انتقادی پست‌مدرن و پساساخت‌گرایی مطرح شد."