ملخص الجهاز:
نمونههایی ازعامل مشابهت در شکل زیر دیده میشود: (به تصویر صفحه مراجعه شود)عوامل مشابه را میتوان در جهت عکس یا مکمل گروهی که بوسیله مجاورت مشخص شدهاست قرار داد.
3-قانون ادامۀ خوب4:برطبق این قانون عناصر موجود در یک میدان طوریگروهبندی میشوند که بصورت رشتههای منظم و با قاعده یا منحنیهای ساده درمیآیداین مطلب را با کمک شکل بهتر میتوان نمایش داد: (به تصویر صفحه مراجعه شود)در قسمت الف،نقاط را به شکل دندانهها میبینیم در صورتی که ممکن بود منطقاآن را بصورتهای دیگر دید.
مسأله این است که چگونه ادراک یک محرک فعلی میتواند از میان حافظۀ گذشته،یکمحرک مشخص را برگزیند و دوباره زنده کند؟از میان پروندۀ وسیع خاطرات گذشتهایکه در حافظه خود داریم،موقعیت کنونی چگونه میتواند با همان خاطرۀ مشخصی که باموقعیت مذکور مناسبت دارد،رابطه برقرار کند؟فرض کنیم محرکهای A و B با یکدیگرتداعی پیدا کنند،که این امر به زبان گشتالت یعنی اینکه فرایندهای عصبی a و b به نوعیدر یک واحد به هم پیوستۀ ba ترکیب حاصل کنند و حال اگر مدتی بعد،محرک A مجددابر شخص عرضه شود،به خاطر عوامل متغیری که بر محیط روانی او درحالحاضر غلبهدارند،این محرک نسبت به وقایع گذشته متفاوت خواهد بود و موجب یک فرایند ادراکیمتفاوت (a) خواهد شد.
اما اگر تغییر شکل مذکور چندان شدید نباشد،یادآوری یا دوباره زنده کردناثر متوالیا در جهت پیدایش یک سازمان بهتر تغییر شکل خواهد یافت(این نظر را در1922 یکی از روانشناسان مکتب گشتالت به نام ولف8ابراز کرده است9.
در تئوری گشتالت راجع به انتقال یادگیری نیز بحث میشود اما این مفهوم در تئوریمذکور بیشتر به حالت جابجا شدن درآمده است.