خلاصة:
جامعهای که پیامبر اعظم در آن مبعوث شد از لحاظ فرهنگی بسیار ابتدایی و به لحاظ اجتماعی دارای ساختاری از هم گسیخته بود و به صورت عشیرهای و قبیلهای اداره میشد.در چنین جامعهی عقب ماندهای پیامبر اسلام صلی الله علیه و اله با آموزههای بسیار گسترده و عمیق در عرصههای گوناگون به ویژه در مقولات اجتماعی،حکومتداری و اهداف متعالی مبعوث شد و در مدت کوتاهی موفق شد نهادهای اجتماعی و حکومت دینی را بر محور دریافتهای وحیانی پیریزی نماید. این نگارش در پینشان دادن جلوههایی از اختیارات رسول خدا صلی الله علیه و اله به ویژه احکام حکومتی در عرصههای مختلف عبادی،اقتصادی،جزایی،خانوادگی و...است.که هر یک نشأت گرفته از ولایت تشریعی آن حضرت در خصوص امر حکومتداری است. انگیزهی این نوشتار الگوسازی عملکرد ولایی آن حضرت برای فقهای برخوردار از ولایت در عصر غیبت در راستای ادارهی حکومت و گشودن بنبستها و حل مشکلات است.
ملخص الجهاز:
"2. پیام این نوشته عبارت است از نشان دادن جلوههایی از اختیارات رسول خدا صلی الل?ه علیه و اله که نشأت گرفته از ولایت تشریعی آن حضرت در خصوص امر حکومتداری است و الگوسازی عمل کرد ولایی آن حضرت برای فقهای برخوردار از ولایت1در عصر غیبت در راستای ادارهی حکومت،و گشودن بنبستها و حل مشکلات و برطرف کردن نیازمندیها.
از این روایت استفاده میشود که رسول خدا صلی الل?ه علیه و اله براساس مصلحت نشان دادن توان و قدرت مسلمانان و مأیوس کردن مشرکان دو حکم حکومتی صادر کرد:1.
قرار دادن شرط برای تجارت بعضی از افراد روشن است که هر انسانی در انتخاب شغل آزاد است ولیکن نظام و دولت حاکم برای تنظیم امور اجتماعی و اقتصادی،حق دارد برخی از شغلها و کارها را در کنترل خود داشته باشد؛از اینرو نقل شده که رسول خدا صلی الل?ه علیه و اله برای بعضی نسبت به برخی از شغلها شروطی وضع کرده بودند.
رسول خدا صلی الل?ه علیه و اله به عنوان رییس حکومت،چنین وظیفهی مهمی را به عهده داشتند؛از اینرو افزون بر جعل قوانین عام و فراگیر برای همهی زمانها و مکانها،فرمانهایی حکومتی که مخصوص زمان و یا مکان خاص باشد نیز صادر کردهاند که در این بخش به چند نمونه از آن اشاره میشود: 1-3-9.
صاحب تفسیر مجمع البیان به این قضیه اشاره کرده و نوشته است: جماعتی از بنی عمرو بن عوف مسجدی را بنا و از پیامبر صلی الل?ه علیه و اله برای اقامهی نماز در آن دعوت کردند و رسول خدا نیز آن دعوت را اجابت کردند."