ملخص الجهاز:
"برای نمونه،واژهء car انگلیسی میتواند در فارسی«ماشین»یا«اتومبیل» باشد،ولی دو واژهء مذکور که در فارسی به کار میروند،همواره به جای یکدیگر مورد استفاده قرار نمیگیرند،زیرا«ماشین»از شمول معنایی وسیعتری برخوردار است و معنی دستگاههای دیگری را نیز در بر دارد.
برای نمونه،میتوان دو واژهء«شوهر»و«همسر»را به عنوان معادلهای مناسب واژهء hosband انگلیسی در نظر گرفت که جدا از تفاوت در شمول معنایی،با توجه به سبک مورد استفاده در متن زبان مبدأ،در بسیاری از موارد تنها یکی از آنها میتواند کاربرد داشته باشد.
برای روشن شدن این نکته،نگارنده به آزمون سادهای متوسل شد،بدینترتیب که داستانی کوتاه با رعایت تمامی محدودیتهای گزینشی به سه گونهء متفاوت از یکدیگر به فارسی برگردانده شد و از هفتاد دانشجوی رشتهء ادبیات فارسی که به متن اصلی آشنایی نداشتند، خواسته شد تا از میان آن سه ترجمه،بهترین را برگزیند و دلیل انتخاب خود را بنویسند.
این آزمون اگرچه جامع و مانع نبود،بههرحال نشان میداد که بسیاری از خوانندگان،علاقهای به دوبارهخوانی متن برای درک مطلب ندارند و کاربرد واژههای نامأنوس و مهجور را نمیپسندیدند و طبعا مترجمی را نیز در کار خود موفق میدانند که پس از رعایت تمامی محدودیتها،از اختیارات خود آنچنان استفاده کند که برگردانش رسا،ساده و مفهوم باشد.
در این مختصر سعی بر آن بود تا دیدگاه نقد علمی ترجمه به صورتی بسیار ساده انگاشته،در چهارچوب محدودیتهای گزینشی و اختیارات مترجم مطرح گردد،لیک باید اذعان داشت که آنچه گفته شد،تمامی چشمانداز نظری نقد ترجمه را به دست نمیدهد و چه بسا بسیاری از عوامل دلیل بدیهی بودن،نادیده گرفته شده باشند."