خلاصة:
به دنبال وقوع انقلاب 1917 م روسیه،نخستین فرستادهء دولت جدید به ایران اعزام شد.این فرد کارل براوین نام داشت.براوین تلاش کرد با محافل سیاسی ایران ارتباط برقرار سازد و سطح روابط دولت جدید را با دولتهای ایران ارتقاء بخشد.اما نه وی توانست در این زمینه،کاری انجام دهد و نه جانشین بلافصلش.مقالهء زیر تلاش دارد علل و عوامل این ناکامی را بررسی کند و نقش انگلستان را در آن،مورد بازکاوی قرار دهد.تبعات و نتایج این سیاستها از دیگر محورهای مقالهء حاضر است.در این مقاله، جناحبندیهای سیاسی ایران مقارن این تحولات هم بررسی شدهاند.
ملخص الجهاز:
"Ghods با این که در ماههای نخستین بعد از پیروزی انقلاب اکتبر،روسها مفاد قرارداد محرمانهء 81 مارس 5191 روسیهء تزاری و انگلیس را منتشر کردند،عهدنامهای که طبق آن قرار بود منطقهء بیطرف مندرج در قرداد 7091 از آن انگلستان شود و در برابر،روسیه در شمال کشور،آزادی عمل کامل بیابد،و با این که در سراسر سالهای 8191-9191 علایم آشکاری از امکان بهرهبرداری ایران از فضای به دست آمده در راستای منافع ملی کشور وجود داشت؛اما وثوق حاضر نشد ابتکار عمل را به دست گیرد و در عوض به وعده و وعیدهای انگلیسیها اطمینان داشت و سرانجام هم وقتی تعهدات خود را انجام داد،انگلیسیها نسبت به انجام وعدههای خویش به او بیاعتنا نشان دادند.
وی قصد داشت ماهیت و اهداف دولت جدید روسیه را به مردم ایران بنمایاند،به همین دلیل از طریق روزنامهها و نوشتن نامههای رسمی،دولت وقت ایران را از الغای عهدنامههای استعماری عصر تزارها مطلع ساخت و تلاش کرد بین برخی از احزاب سیاسی مثل حزب دمکرات،از گروه تشکیلی به رهبری ملک الشعرای بهار یارانی بیابد(مستوفی 1731:131)چند ماه بعد روزنامهء کاوه چاپ برلین نوشت که براوین به دولت ایران اعلام کرده،دولت جدید روسیه مایل است در ازای الغای عهدنامههای استعماری سابق،با دولت ایران یک«معاهده با شرفانه»منعقد سازد7.
این وضع ادامه یافت تا آنکه وثوق قدرت را به دست گرفت،بدیهی است که او هم حاضر نشد با براوین ملاقات نماید؛اما وثوق برای این کار خود دلیلی معقول تراشید:مدارک و اسنادی که نشاندهندهء مأموریت رسمی براوین باشد وجود ندارد و او رسما به سفارت ایران (8)-نوبهار،ش 3،6331 ق فرستاده نشده است(فرخ:34)به قول فرخ اینها همه بهانه بود؛دلیل اصلی امر این بود که سفارت انگلستان اجازه نمیداد دولت ایران موجودیت رژیم جدید روسیه را به رسمیت شناسد و بحث مدارک براوین بهانهای بیش نبود(همان)."