ملخص الجهاز:
"(ش-5) توصیف طرح شگرف و دلانگیز این گنبد و منشور پاطاق آن و نقش برجستهها و سنگنبشتهها و مجسمههای تمام گرد و کامل متقارن و منظم نصب شده در جاهای مختلف آن،بیشک و بدون مبالغه شکل 5 (گنبد چتری شانزده پره 32 پهلو)برفراز نمازخانهء کلیسای سناستپانوس از عهدهء قلم و زبان یک بینندهء عادی خارج است.
در قسمت بالاتر از طاقنما،برروی سرستونها تصویر یک فرشته و در بین فرشتگان،زیر زاویههای بالائی دامنهء گنبد چتری، شکل 6 چگونگی تزیینات و ریزهکارهای بدنهء شانزده ضلعی زیر گنبد کلیسای سناستپانوس طرح یک صلیب،و در طرفین صلیب،دوستاره یا گل هشتپر منقش برجسته تعبیه گردیده است.
از تزیینات و حجاریهای شگرف درون معبد، یکی مقرنسکاریهای پاطاق گنبد چتری کلیسا و نقاشیهای قسمت داخلی گنبد است که همه روح و شیوهء ایرانی دارند و مانند سایر آثار هنری ایران عزیز،ظرافت و دقت به کار رفته در تنظیم زوایا و تقارن اشکال و رعایت دیگر مختصات و ضوابط هنری در آنها،انسان را به اعجاب و تحسین وامیدارد،و دیگری سه نمازگاه سنگی انفرادی طبقه بالا\طبقه پایین شکل 7 نقشه طبقه بالا و طبقه پایین کلیسای استپانوس است که هریک،چهار طاق حجاری شدهء خوشطرحی است که قریب سه متر بلندی دارد و کلاهک هرمی آن برروی چهارستون ظریف قرار گرفته است.
دیری که در کنار کلیسا واقع شده سابقا منزل و محل استراحت مسافران و زائران کلیسا بهشمار میرفت،در هر چهارسوی آن اطاقهائی وجود داشته که طبقهء پایین آنها مخصوص دواب بوده، ولی اکنون این دیر،که روزگاری طرحبنا و مشبککاری درها و پنجرههای آن نمونهای از شاهکارهای معماری و هنرهای چوبی بود، به صورت کاروانسرای ویرانهای درآمده است و اگر همتی برمرمت و تعمیر آن نشود،تا چندسال دیگر کاملا فرو خواهدریخت."