ملخص الجهاز:
"عبدالحسین خسروپناه* مسئله قلمرو قرآن و گستره آیات الهی از مهمترین پرسشهای دنیای معاصر است و اینکه آیا قلمرو دین، حداقلی است یا حداکثری؟ یعنی آیا قرآن مجید به تمام ابعاد و جوانب زندگی بشری پرداخته است یا فقط به بعد آخرتی توجه دارد؟ آیا قرآن، افزون بر بیان اهداف زیستن، در زمینه روشهای زندگی و معیشت آدمی، اظهار نظر کرده است؟ آیا در مسائل اجتماعی، اقتصادی، سیاسی، حقوقی و بهطور کلی علوم انسانی وارد میشود؟ در عرصه علوم طبیعی چطور؟ بیشک، مراجعه به قرآن و بررسی تحلیلی آیات الهی بهترین روش تعیین قلمرو قرآن به شمار میآید؛ لکن نه با رویکرد اهل حدیث و ظاهرگرایان که بدون بهرهوری از ابزار عقل و استمداد از گفتمان نظام قرآنی به تفسیر ظاهر آیات اقدام کرده، گرفتار تشبیه و تجسیم شدند.
خلاصه سخن آنکه قرآن با تفسیر و تبیین سنت نسبت به پارهای از نیازهای بشری مانند اعتقادات و احکام و اخلاق به صورت حداکثری پرداخته، یعنی هیچ فعلی اخلاقی، فقهی نیست که حکم شرعی آن در قرآن و سنت به صورت نص عام یا نص خاص بیان نشده باشد و همچنین تمام اعتقادات و باورهایی که انسان ها باید به آنها ایمان داشته باشند، در قرآن و سنت بیان گردیده است؛ لکن بسیاری از نیازهای دیگر انسان مانند مسایل طبیعتشناختی یا فلسفی به صورت حداقلی بیان شده و بخش حداکثر آن را به عقل و تجربه وانهاده است."