ملخص الجهاز:
"یا بر دوش هم جستن و سوار- شدن و سوار کردن و با دندان گوشت تن آندیگر را گزیدن»و بنا بنوشته تاریخ تصوف2«موسیقی و آواز خواندن و رقص همه تحت عنوان سماع آیده شما شاید باور نکنید که مراسم نامبرده جزء آداب تصوف باشد!ولی برای اینکه بدانید مراسم نامبرده جزء آداب مجامع دراویش و فقرا بوده از کتابهای معروف خودشان شواهد چندی میآوریم: در مقدمه نفحات3مینویسد:در قرن چهارم در ممالک اسلامی،خصوصا ایران،خانقاههای بسیاری بر پا بود،و از مراسم خانقاهها در آن قرن سماع اغانی صوفیانه و عاشقانه و پاکوبی و دست- افشانی ببد و نیز مینگارد4در قرن هفتم و هشتم دو مکتب بزرگ در تصوف اسلامی ایرانی بوجود آمد:یکی مکتب بهروری دیگری مکتب مولوی که سراسر وجد و سماع و قول و ترانه بود»مولوی گوید:5: پس غذای عاشقان باشد سماع که در او باشد خیال اجتماع قوتی گیرد خیالات ضمیر بلکه صورت گیرد از بانک صفیر شیخ روزبهان که از سلسله جنبانان آنهاست،در کتاب(الانوار (1)استوارنامه صفحه 209- (2)ص 388 ج 2 (3)ص 134- (4)-ص 135- (5)مثنوی ص 342 فی کشف الاسرار1گفته:خواننده باید خوبروی بود که عارفان در مجمع سماع برای ترویج قلوب بسه چیز محتاجند:روائح طیبه-وجه صبیح-صوت ملیح-تا بگفته شاعر: آواز خوش از کام و دهان و لب شیرین گر نغمه کند ور نکند دل بفریبد آری وقتی روزبهان که بگفته جامی«رهبر عشاق و سلطان عرفا» است؛بگوید صوت خوش و روی خوش و بوی خوش،دل عارف را صفا و جلا میدهد،بقیهاش را خودتان حساب کنید-یکبار دیگر این سه کلمه را تکرار نمائید..."