ملخص الجهاز:
"دکتر خسرو فرشیدورد دستور تاریخی زبان فارسی 1-تحول فعلهای شبه معین (3)از زبان پهلوی تاکنون 5-وابستههای مصدر در جمله-الف-اگر مصدر بعد از فعل باشد وابستههای مصدر(قید،مفعول،متمم قیدی،پردازه (Attribut) که در این موارد در حقیقت در حکم فعل دوم است در گذشته و حال گاهی پیش از دو فعل آمده است مانند:به خانه باید رفت،به مدرسه ممکن است رفت، پاک باید بود،همه زر از دست بیرون خواهی رفتن(دارابنامه بیغمی ج 1 ص 61) قیدها در قدیم بیشتر پیش از دو فعل آمده است.
ساخته میشود به صورت مرکب درآمده است امروز وابستههای مصدر نه در شعر و نه در نثر هیچگاه بین دو فعل قرار نمیگیرند،مثلا نمیتوان گفت خواهم به آنجا رفت یا خواهم بازگشت در حالی که در قدیم که این صیغه کاملا به صورت مرکب درنیامده چنین امری بخصوص در شعر امکان داشته است: این حکایت که میکند سعدی پس بخواهند در جهان گفتن (سعدی 549) نخواهم دستت از دامن گسستن(سعدی 548)،که بیچاره خود خواهد از رنج مرد(سعدی).
یادآوری 2-گاهی یکی از اجزاء گروه فعلی یا فعل مرکب پیش از دو فعل و دیگری در وسط این دو قرار میگیرد مانند«سربدر آوردن»در این مثال: «البته سر در این ملک خواهد بدر آوردن»(دارابنامه بیغمی ص 58 ج 1) ج-گاهی وابسته و جزء فعل مرکب یا گروه فعلی بعد از دو فعل میآید و این امر تابع ساختمان جمله بطور کلی است1یعنی در مواردی که امکان دارد وابسته بعد از فعل بیاید چنین امری در موارد این فعلها نیز صادق است مثلا امروز این کار در مورد متممهای مکان به آسانی عملی است:«رفت خانه»یا«باید رفت خانه»."