ملخص الجهاز:
"دارای مطلوبیت کامل و ایدهآل باشد، توقعی صحیح نیست؛زیرا این اثر براساس تجارب پیشین بنا شده و نسبت به کارهای گذشته کاملتر و جامعتر است، ولی کمال مطلوب نخواهد بود، آنگاه مدعی شده که نهادهای فرهنگی و شخصیتهای علمی ترکیه در دایرة المعارفنگاری از دیگر کشورهای اسلامی پیشقدمتر بودهاند.
در این دایرة المعارف تنها به عرصه اطلاعات دینی اکتفا نشده است؛بلکه همه ابعاد دین اسلام از جمله دولتهایی که با ظهور اسلام در صحنه تاریخ قدم گذاشتند، حوادث تاریخی، کشورهای اسلامی، علوم دینی(تحلیلی و تجربی)، شخصیتهای تاریخی، آثار ارجمند مؤلفان اسلامی، سایر ادیان مهم، آثاری که از سوی منسوبین ادیان در ارتباط با اسلام نوشته شده، مورد توجه قرار گرفته است.
بیگمان یکی از قطبهای مهم در عرصه فرهنگ اسلامی در کنار ایران، شمال آفریقا و عربستان سعودی است، متأسفانه در نیم سده اخیر، اقداماتی برای جدایی فرهنگ و تمدن ترک از پیکره اسلام شده تا این پاره را در فرهنگ اروپایی جای دهند، اما این دایرة المعارف که گزارشگر باواسطه و عین رخدادهای فرهنگی مسلمانان ترک است، بارقههای امید را میافشاند و گویای وسعت، انبوهی و پیشرفت فعالیتهای اسلامی در لایههای مختلف جامعه ترکیه است.
با توجه به مطالب فوق این دایرة المعارف در زمره اولین آثار مرجعی است که در دوره جدید در چارچوب جغرافیای انسانی مسلمانان به اقوام و جمعیتهای مسلمانان در گوشه و کنار جهان پرداخته است، اما نیاز به تکمیل و به روز شدن دارد و امیدواریم سرویراستار آن در چاپهای بعدی، اثری کاملتر، عرضه کند."