خلاصة:
این مقاله با هدف تبیین لایههای اقتصادی، فرهنگی، تبادل اطلاعات و مدیریت سیاسی جهان در بحث جهانی شدن
نوشته شده است. لایه اقتصادی جهانی شدن به عنوان لایه رویی این فرایند در دو صورت نظامهای فضا منطقهای جدید
و شرکتهای جهانی بررسی شده و در هر دو شکل به کم رنگ شدن تأثیر حد و مرزهای جغرافیایی بر فرایندهای
اقتصادی و آفرینش اقتصاد بیوزن پرداخته است.
لایه فرهنگی با دو آینده نگری اضمحلال هویتهای ملی و گرایش به فرهنگ عمومی جهانی با ماهیتی لیبرال
دموکراسی مطرح است.
لایه تبادل اطلاعات به عنوان محرکههای اصلی تحولات جهانی در زمینههای فرهنگی، اجتماعی و سیاسی به
تعریفی نو از فاصله با ماهیت عملکردی این واژه پرداخته است.
لایه مدیریت سیاسی جهان با ماهیتی متفاوت از سازمانهای بین المللی امروزی که براساس دولت ملتها بنا شده
است، درصدد یافتن راه حلهای همگانی برای شکلگیری جامعه مدنی جهانی است.
ملخص الجهاز:
(1) تعامل میان دولتها در سطوح منطقه، نظامهای سیاسی و اقتصادی منطقهای را شکل بخشید و گسترش روز افزون سازمانها و اتحادیههای منطقهای چون آسهآن (1) نفتا (2) و اکو (3) ، ادغام بازارهای مالی، اتحاد پولی یازده کشور اروپایی (یورو)، ادغام بانکهای بزرگ جهان، تأسیس سازمان تجارت (4) و قدرت نمایی آن در عرصه تجارت بینالملل و متعاقب آن آزادی بیش از پیش نقل و انتقال سرمایه بین کشورهای جهان و ادغام شرکتهای تولیدی بزرگ جهان (مثل دو شرکت اتوموبیل سازی مرسدس بنز و کرایسلر و شکلگیری شرکت دایملر ـ کرایسلر) فرایند جهانی شدن اقتصاد را سرعت بخشید.
(2) بدین ترتیب اقتصاد لایه رویی نیروی پیش برنده جهانی سازی شد تا گردش سرمایه را که در نتیجه لیبرالیزه کردن سیاستهای چند دهه اخیر مشاهده میشود، تسریع نموده و موانع بر سر راه تجارت بین المللی را کاهش دهد و فرصتهایی را از طریق تجارت، مهاجرت، سرمایه گذاری و کسب دانش فراهم نماید(3) و عصر جهانی شدن را از نظر مخالفان به عنوان عصر تحول عمیق سرمایه داری برای همه انسانها (با چیرگی کشورهای مرکز که در سایه آن مبادله نامتوازن و ناهمگون صورت میپذیرد)(4) و از نظر موافقان سببی برای رشد فزاینده اقتصادی کند جلوه دهد.
(35) آنتونی گیدنز در مقاله گفتاری در باب فرایند فروریختن مرزهای ملی و بومی در جهان میگوید: من معتقدم جهانی شدن به معنای زیرو رو شدن همه نهادهای ما میباشد و این تحولات تنها در زمینه اقتصاد نیست بلکه در زمینه ارتباطات تحولات بیشتری صورت گرفته است به طوری که دولتها، ملتها و زندگی شخصی ما را به شدت تحت تأثیر خود قرار داده است.