ملخص الجهاز:
"اما اینکه حکومت برای رستهها یک رئیس به نام واستریوشان سالار معین میکرد این ظن را تقویت میکند که علت وجودی گروههای حرفهای و صنفی از نظر تشکیلاتی دولت ساسانی اخذ مالیات و بیگاری بوده است و نه منافع مشترک رستههای پیشهور.
انجمن عباسی در گیلان عملا رهبری یک انقلاب اجتماعی وسیع را در شهر و روستا در دست گرفته بود و از لغو مالیاتهای صنفی و لغو بهرهء مالکانه(مال الاجاره رعایا)حمایت میکرد و انجمنهای روستایی در دهات گیلان تأسیس کرده بود42انجمن مرکزی اصناف تهران نیز پس از تشکیل مجلس اول فعال بود و روزنامهای نیز با عنوان انجمن اصناف به مدیریت سید مصطفی تهرانی منتشر میکرد.
یکی از رهبران اصناف در همین سمینار در اشاره به اختلافنظر وقت با وزارت بازرگانی اشاره کرد و گفت:علیرغم قانون صنفی که در سال 9531 به تصویب رسیده است طی سالهای گذشته با تدوین آئیننامههای خلاف قانون از تشکیل و فعالیت شورای مرکزی اصناف جلوگیری به عمل آمد بهطوری که برخلاف قانون مطرح کردند که اعضای شورای مرکزی اصناف در سطح کشور باید مورد تأیید مدیرکل بازرگانی شهر و استان خود را قرار گیرند.
در این میان جامعهء انجمنهای اسلامی بازار و اصناف تهران نیز آمادگی خود را برای شرکت در این مبارزه انجمنهای اسلامی اصناف زیر نفوذ گروهی از رهبران هیاتهای مؤتلفه اسلامی بودند و از سال 2431 در مبارزه با نظام پیشین شرکت داشتند.
با این همه،مشارکت اصناف در جنبشهای سیاسی،که از انقلاب مشروطه تا نهضت ملی شدن صنعت نفت و انقلاب اسلامی تداوم یافته،این شبهه را برای بسیاری از ناظران تاریخ معاصر ایران پدیدآورده است که گویا نظام صنفی به عنوان نمایندهء کسبه و پیشهوران شهری نقش عمدهای در این جنبشها ایفا کرده است."