خلاصة:
طرح سهام عدالت را میتوان یکی از بزرگترین برنامههای اقتصادی-اجتماعی بعد از انقلاب در ایران دانست. این طرح،تغییر مالکیت و مدیریت شرکتهای دولتی را مدنظر دارد و با توجه به این که شرکتهای دولتی حدود 45 درصد تولید ناخالص داخلی کشور را در دست دارند،هر گونه نوسان،کاهش یا افزایش عملکرد این شرکتها، میتواند کل اقتصاد ایران را شدیدا تحت تأثیر قرار دهد.بر این اساس،باید پس از بررسی کامل جوانب،نسبت به عملیاتی کردن چنین طرحی اقدام شود.از طرف دیگر،نتایج این طرح لایههای مختلف اجتماعی کشور را نیز تحت تأثیر قرار میدهد و شاید به این دلیل است که وزیر کشور،توزیع سهام عدالت را تأثیرگذارترین تصمیم تاریخ اجتماعی کشور عنوان کرده است.مقاله حاضر،حاصل مطالعاتی است که در قالب پروژه«شناسایی اولویتهای مطالعاتی طرح سهام عدالت»،صورت گرفته است.این پروژه،توسط«سازمان خصوصیسازی»تعریف،و توسط کارشناسان«گروه مشاوران جوان وزارت امور اقتصادی و دارایی»انجام شده است.در این پژوهش،تلاش شده است تا با مطالعه مطالب منتشر شده و اخذ نظرات صاحبنظران،در مرحله اول نقاط ضعف و چالشهای احتمالی پیش روی طرح مصوب سهام عدالت شناسایی شود-آسیبشناسی طرح-و در مرحله بعد پیشنهادها و راهکارهایی برای کاهش اثرات این چالشها و بهبود ساختار طرح سهام عدالت ارایه گردد. در این مقاله،دستآوردهای مرحله دوم پروژه مطالعاتی فوق-پیشنهادهای مطرح شده از طرف کارشناسان و صاحبنظران و اعضای تیم پروژه درباره طرح سهام عدالت-در قالب سه دسته راهکارهای پیشنهادی ارایه میشود که عبارت است از:الزامات کلان؛پیشنهادهایی در جهت اصلاح ساختار،اهداف،و نهادهای طرح سهام عدالت؛و پیشنهادهای اجرایی برای بهبود روشهای اجرای طرح سهام عدالت.در توضیحات مربوط به هر دسته از این پیشنهادها،سعی شه مسأله یا چالشی که مبنای پیشنهاد بوده است،نیز به طور خلاصه مطرح شود. در اینجا،لازم است از راهنماییها و همکاریهای ریاست محترم سازمان خصوصیسازی،مدیران و کارشناسان این سازمان و نیز مشاور وزیر امور اقتصادی و دارایی و رییس گروه مشاوران جوان این وزارتخانه، تقدیر و تشکر صورت گیرد.
ملخص الجهاز:
"در این مقاله،دستآوردهای مرحله دوم پروژه مطالعاتی فوق-پیشنهادهای مطرح شده از طرف کارشناسان و صاحبنظران و اعضای تیم پروژه درباره طرح سهام عدالت-در قالب سه دسته راهکارهای پیشنهادی ارایه میشود که عبارت است از:الزامات کلان؛پیشنهادهایی در جهت اصلاح ساختار،اهداف،و نهادهای طرح سهام عدالت؛و پیشنهادهای اجرایی برای بهبود روشهای اجرای طرح سهام عدالت.
با توجه به حوزه تعریف شده برای این تحقیق و نیز با در نظر گرفتن این نکته که آسیبشناسی خصوصیسازی،خود مبحثی بسیار گسترده است،در این بررسی تلاش شده تا چالشهای مختص طرح سهام عدالت مورد بررسی قرار گیرد و برای حل آنها راهکارهایی پیشنهاد شود.
به عنوان مثال،میتوان تغییرات عمده زیر را نام برد که در اثر اجرای طرح سهام عدالت در ساختار دولت به وقوع خواهد پیوست: @؟تغییر نقش و ساختار وزارتخانهها، @؟تغییرات جدی در رابطه با ساختار بودجه کشور، @؟پررنگ شدن نقش نظارتی دولت و تغییرات در شیوه انجام آن،وجود برنامه در این زمینه و مشخص شدن مسوولیت دستگاههای دولتی و غیر دولتی در این مورد، برنامهریزی مناسب برای این امر،میتواند کارساز باشد و از مشکلات آتی آن بکاهد.
3-3)شفافسازی اطلاعات به منظور شفافسازی اطلاعات مربوط به اجرای طرح،پیشنهاد میشود پیش از عرضه سهام عدالت و ورود سهام شرکتهای سرمایهگذاری به بازار بورس، اطلاعاتی از فعالیت شرکتهای واسط(سرمایهگذاری و تعاونی)و شرکتهای دولتی و نیز ارزش اسمی(دفتری)و سوددهی آنها(بدون توجه به وضعیت عرضه و تقاضا)، به صورت جداگانه(ضمیمه)در سیستم اطلاعرسانی بازار بورس اوراق بهادار اعلام گردد؛تا دارندگان سهام عدالت،از وضعیت سهام خود مطلع باشند."