ملخص الجهاز:
"در معماری آیینی سقاتالار وجود تعداد زیاد ستون آن هم در فضایی کوچک و محدود این پرسش را برمیانگیزد که چرا در چنین فضای کوچکی که تنها یک ستون هم میتواند به عنوان نگهدارنده سقف عمل کند گاه تا چهارده ستون با تزئینات و اشکال متنوع به کار رفته است؟شماره و تعداد ستونها در این بنای کوچک خود گویای آیینی بودن آنها است.
به راستی چرا چوب؟آیا نمیشد همانند سایر بناهای آیینی مانند تکیهها و حسینیهها-که اکثر سقاتالارها در کنار آنها ساخته شدهاند-از خشت، گل و آجر ساخته و برپا میشدند؟استفاده از چوب علاوه بر آنکه مادهای قابل دسترس بوده و در معماری سنتی و بومی منطقه از اهمیت خاصی برخوردار است لیکن به نظر میرسد که این انتخاب به عنوان مادهء اصلی ساختار بنا بسیار آگاهانه صورت پذیرفته است چه آنکه درخت موجودی است زنده و در فرهنگ ما مقدس و صاحب حرمت که حتی پس از قطع و تبدیل شدن آن به قطعات کوچکتر همین ویژگی را حفظ میکند.
چرا که سقاتالارها که با عرف،سنت،آیین و مذهب پیوند خوردهاند عرصهای برای تجربیات و احساسات فردی نیستند بلکه برعکس در آن نوعی سنت جمعی،فرهنگ عمومی و آداب و اعتقادات و باورداشتهای جامعهای به تصویر کشده شده که علاوه بر برخورداری از زیبایی نجیبانه،صمیمی،ساده و لبریز از معصومیتهای کودکانه،اطلاعات ارزشمندی را نیز در خصوص فرهنگ، جامعه،زندگی و معیشت مردم بومی به دست میدهد.
علیرغم گسستگی که هماینک سنت و میراث معنوی در حیات اجتماعیمان پذیرفته و هرروز نیز پرشتابتر از پیش شاهد این گسست (به تصویر صفحه مراجعه شود) خاصه در هنر و معماری آیینیمان هستیم،لیکن سقاتالارها هنوز هم با وجود بیمهریهای فراوان،زندهاند و نفس میکشند."