خلاصة:
جهان آینده با توجه به روند افزایش جمعیت و فرایند توسعه از نظر دسترسی به منابع طبیعی با مشکلاتی مواجه خواهد بود یکی از این منابع که روابط دولتها و ملتها بر سر آن دچار تنش و مشاجره خواهد شد آب است.آب مادهای است که مقدار آن ثابت بوده و از نظر پراکنش جهانی وضعیتی بسیار متغیر دارد.مشاجرات مربوط بر سر دسترسی به آب بویژه در کشورهای جای گرفته در مناطق خشک جهان بارزتر میباشد.ذ ایران نیز با توجه به موقعیت جغرافیایی خود،با این مسئله یا به عبارت بهتر هیدرو پلیتیک در گیر بوده و احتمالا در آینده برجسته نیز خواهد شد.اما نکته قابل توجه در این زمینه این است که مسئلهء هیدرو پلیتیک امروزه هم برای ایران تهدید ایجاد کرده و هم فرصت.به بیان دیگر ایران در ناحیهء خاوری خود در جایگاه فرودست قرار گرفته و از سوی افغانستان تهدید میشود،این امر در قالب مسائل رود هیرمند و سد دوستی مطرح میباشد.اما چهرهء دیگر این قضیه در باختر کشور به نحو دیگری مطرح میباشد یعنی اینکه ایران در حوضهء رودهای زاب کوچک و سیروان سالانه ملیاردها متر مکعب آب را از دست میدهد که طرحهای مربوط به مهار پاین آبها ایران را نسبت به عراق در حالت فرادست قرار میدهد.این مقاله سعی بر آن دارد که وضعیت هیدرو پلیتیک کشور را در آینده هم از بعد تهدیدات و هم از بعد فرصتها مورد مطالعه قرار دهد.
ملخص الجهاز:
"مسائل لازم است که ایران در سیاست خارجی خود به این موارد توجه کافی داشته
روابط ایران و عراق نیز از همان هنگام تأسیس این کشور از دهه سوم سده 20
بنابراین میتوان گفت که هیدرو پلیتیک در سده 21 یکی از فاکتورهای مؤثر در روابط دو سویه ایران در شرق و غرب خود میباشد.
میان دولتها و مردم حتی در یک کشور میپردازد کمبود آب یا اجازه عبور آب از مرزهای بین المللی به گونهای روزافزون در روابط سیاسی دولتها و ملتهای خود و
این رأی مورد پذیرش افغانستان قرار گرفت ولی از طرف ایران رد شد و دولت ایران اعلام کرد
نتیجه این شد که دولت ایران با قرارداد محل تقسیم آب هیرمند در بند کمال خان موافقت نمود اما همواره نگران بود افغانیها با احداث کانالهایی بر روی رودخانه
منطقه به سوی کشور عراق جریان مییابند ولی با توجه به اینکه بزرگترین رودهای این منطقه دو رود سیروان و
تفاوت عمدهای بین رودخانه دجله و فرات وجود دارد و آن این است که
پژوهشکده علوم انسانی جهاد دانشگاهی استفاده شده است 3-5-طرحهای مطرح در حوضه رودخانه سیروان
نیاز کلانشهر مشهد را تأمین میکند،میزان وابستگی خود را به افغانستان از نظر منابع آب افزایش داده است به عبارت دیگر با تکمیل پروژه انتقال آب به زاهدان
سوی ترکیه باعث شده است که این دو کشور به حمایت از جداییطلبان کرد
فرودست قرار دارد بنابراین هرچه ایران در غرب خود بر عراق فشار وارد سازد همان میتواند الگویی باشد که افغانستان از آن علیه ایران استفاده کند بویژه آنکه"