خلاصة:
تجارت ابریشم و کالاهای دیگر سالیان دراز بین ایران،چین و روم جریان داشت و راه معروف ابریشم را به وجود آورده بود،اما بروز برخی مشکلات در مسیر خشکی راه ابریشم،برخی از بازرگانان را واداشت راه آبی را برای ادامهء تجارت خویش برگزینند.اگرچه این مسیر طولانیتر بود و خطرات ناشناختهای به همراه داشت،اما در برخی مواقع بر مسیر خشکی برتری داشت.افزایش قدرت دریایی امپراتوریهای چین و ایران،توسعهء هرچه بیشتر مسیر آبی ابریشم را موجب شد و این توسعه در دورهء اسلامی نیز متوقف نشد. ایرانیان سهم بسیاری در تجارت ابریشم و کالاهای دیگر در این مسیر داشتند و ناوگان ایرانیان بین بنادر ایران و چین رفت و آمد میکردند.بنادری چون ابله،سیراف،هرمز و کیش هر یک در دورهای از پررونقترین و پررفتوآمدترین بنادر جهان به شمار میآمدند.مسیر آبی ابریشم تا اواسط دورهء صفوی اهمیت و تحرک ویژهای داشت،اما از این پس بر اثر تغییراتی که در شرایط جهانی دادوستد پیش آمد،وضع راههای تجاری تغییر کرد و مسیر آبی ابریشم نیز از رونق افتاد.
ملخص الجهاز:
"ایرانیان سهم بسیاری در تجارت ابریشم و کالاهای دیگر در این مسیر داشتند و ناوگان ایرانیان بین بنادر
کلیدواژهها:راه آبی ابریشم-ایران-چین-بنادر خلیجفارس-تجارت دریایی.
این بندر از آنرو بود که از یکسو به خلیجفارس راه داشت و کشتیهای بزرگ دریانوردی را که از
دریاهای دوردست شرق و غرب به قلمرو ایران میآمدند،در لنگرگاههای خود میپذیرفت و از سویی در پیوندگاه دو رودخانهء بزرگ دجله و فرات قرار داشت و این بندر به وسیلهء آنها به
در این زمان تجارت ابریشم چین و هند منحصر به ایرانیان بود.
بازرگانی ایران با چین همچان ادامه یافت و اگرچه راه خشکی ابریشم برای مدتی آمادهء عبور
»43مطالب برخی از کتابها حاکی است که در سال 89 هجری یک کاروان از کشتیهای تجاری ایران،مرکب از سی و پنج کشتی به جزیرهء هانیان چین رسید و
بلاذری نوشته است که ابله در زمان کشورگشایی مسلمانان،بندری برای سفر به چین و هند و
»95 در این دوره در واقع اهمیت تجاری و بازرگانی سیراف به بندر هرمز منتقل شده بود.
17 گفتنی است که در این روزگار،ایران خود جایگاه مهم پرورش کرم ابریشم بود.
پس برای ادامهء تجارت کالاهای شرقی که ابریشم از مهمترین آنها بود، وجود بندر بزرگی که بتواند این بازرگانی پرسود را در خود تمرکز دهد،مورد نیاز بود و سیراف
چهارم هجری قمری نوشته شده است،در مورد این شهر چنین آمده است:«به اتفاق فغفور چین
از چین و واردات کالای مورد نیاز چین و کشورهای دیگر در مسیر این راه در جریان بود."