خلاصة:
از آن جا که حقوق جزء لاینفک زندگی روزمرهی اجتماعی انسان هاست و با توجه بهاین که، به ظاهر، جهان به سوی هم گرایی و برداشته شدن مرزهای سیاسی،اقتصادی و فرهنگی پیش میرود به نظر میآید که رویای وحدت حقوق نیز بتواندتحقق یابد و جامهی عمل بپوشد.گسترش ارتباطات و نیز روند رو به افزایش کنوانسیونها، پیمانها و اتحادیههایبینالمللی همه نشان از آن دارد که بتوان حقوق جهانی و یکسانی را برای همهیکشورها در نظر گرفت. اما این که آیا روند یکسان سازی به طور عادلانه انجام خواهدشد و یا این که حقوق مربوط به صنعت برتر در جوامع پیشرفتهی صنعتی بر سایرحقوق تسلط خواهد یافت، همچنین آیا در این روند، ادیان به طور کلی و اسلام بهطور خاص میتوانند نقشی ایفا کنند و سوالاتی دیگر از این قبیل مطالبی است کهاین مقاله سعی در پاسخ گویی به آنها دارد.
ملخص الجهاز:
حقوق اسلام در روند هماهنگی وکاهش بین اخلافات حقوقی کشورها و درانعقاد پیمانهای بین المللی چه سهمی وچه نقشی میتواند داشته باشد؟ گسترشوسایل ارتباط جمعی و به ویژه توسعهیارتباطات از راه رایانه، امکان تعامل علمیو امکان بروز قابلیتها و عرضهییافتههای دینی را در عرصهی جهانیفراهم آورده است.
درست است که تاحقوق جهانی و عادلانه راه درازی در پیشاست، اما شک نباید کرد که جهان نسبتبه گذشته حقوقیتر شده است و روزبه روزهم کارآیی حقوق در آن افزایش مییابد.
برعکس آنچه که تصور میشودکه اگر هر آنچه که در مذهب هست، به هرنحو ممکن، با مقررات غیرمذهبی تطبیقداده شده و یکسان شود و باید چنین گفتهمیشود که مقررات مذهبی مثل حقوقغرب است تا اسلام دارای جاذبه باشد؛ اگر100 درصد حقوق با حقوق غرب یکی شودو افتخار شود که حقوق اسلام و غرب یکیاست و دیگر اختلافی بین این دو وجودندارد، آن روز، روز غروب و محو حقوقمذهبی است.
2 ) تطابق عمل با تئوری و اجرای بدونتبعیض : برای این که ندای حقوق اسلام دردنیای فعلی شنیده شده و به عنوان حقوقیویژه، که وابسته به مذهب 20 درصد ازجمعیت جهان است، جایگاه شایستهیخود را به دست آورد، یکسان بودن عمل باتئوری و اجرای غیرتبعیضآمیز آن رامیطلبد.
دبیر کل سازمان ملل «کوفی انان»در سخنرانی خود به مناسبت پنجاهمین سالگرد اعلامیه جهانی حقوق بشر در 19آذر 1376 در دانشگاه تهران گفته است: هیچ نمونهی واحدی برای دموکراسییا حقوق بشر، و یا نمادی فرهنگیبرای همهی جهان وجود ندارد.