نگاهی بر ویژگی‌های برجسته عهد غزنوی مقالة

سلسله غزنوی در قرن چهارم هجری / دهم میلادی دولت قدرتمندی را در خراسان بزرگ و نواحی مرکزی ایران تشکیل دادند و از این طریق به شهرت جهانی رسیدند. آنها با رسیدن به حکومت ، وراث تمدن و فرهنگ با سابقه و درخشانی شدند که در این سرزمین باستانی بر اساس رسوم وسنت های اسلامی و ایرانی وجودداشت. سلاطین غزنوی نیز از آنجایی که در قلمروی ایران و تحت حکومت سامانیان پرورش یافته بودند، شدیدا تحت تاثیر فرهنگ ایرانی و اسلامی قرار گرفتند. در مقاله حاضر، شاخصه ها یبرجسته این دوره نظیر اوضاع فرهنگی، ادبی و هنری ، تشکیلات و سازمانهای اداری و نظامی و اوضاع اجتماعی آن مورد بررسی قرار گرفته است.

» ١٣ اگر چه محمود به حمايت از شعرا و علما معروف شده است ولي برخي معتقدند که اين کار ظاهر قضيه بود او در واقع اعتقادي به اين امر نداشت و تنها هدفش پربار کردن دربار و افزايش شهرت آن بود زيرا وي در راه جلب مردان علم و ادب از اعمال زور يا تهديد و فريب نيز ابايي نداشت و گاه رفتاري دنائت آميز را آنان در پيش ميگرفته است چنانکه اين گونه رفتار را با فردوسي انجام داد. از اين طريق محمود امپراطوري غزنوي را توسعه داد و يک حکومت پادشاهي مطلقه و قدرتمند ايجاد کرد که بر اساس رسوم وسنت هاي اسلامي و ايراني استوار بود: چو راست گشت جهان بر امير دين محمود ز سومنات همي گيرد تا در بلغار جهان را چو فريدون گرفت و قسمت کرد که شاه بر چو فريدون موفق اندر کار ٢٨ محمود اگر چه توانست در طول دوران حکومت خود جلوي تهاجم ترکان قراخاني را به داخل خراسان بگيرد ولي جانشينان وي از چنان نيرويي برخوردار نبودند. دوره دوم حکومت غزنوي نيز از لحاظ اشاعه زبان وادب فارسي داراي اهميت است ، زيرا اولا ادامه حکومت آنها در نواحي شمالي هند باعث شد که زبان و ادب پارسي در آن نواحي بيشتر ريشه کند و رواج يابد واز سوي ديگر بعضي از پادشاهان اين دوره نظير سلطان ابراهيم و بهرامشاه نسبت به شعرا و فضلا علاقه بسياري ابراز ميداشتند و شاعران بزرگي مثل مسعود سعد سلمان ، عثمان مختاري، سيد حسن غزنوي، سنايي غزنوي، ابوالفرج روني ٣٣ و ديگران در دربار ايشان رفت و آمد داشتند و اين پادشاهان را مدح گفته اند.