ملخص الجهاز:
"یکی آنکه معرفی وی با توجه به ابعاد گونه گونش نیاز به یک جستار مبسوط بلکه به یک کتاب کامل دارد-که این کار توسط دکتر جهانگیری جامه عمل پوشیده-دو دیگر آنکه ابن عربی در میان دانشمندان اسلامی چونان خورشید درخشان است چه پیشوای صوفیان بزرگ و عارفان سترگ بعد از سده ششم،ایشان است و هر که بعد از وی آمده،شاگردان و پیروان اوست حتی مخالفان وی نیز متاثران مکتب عرفانی ایشانند.
آنگاه در سومین مقدمه نسبتا گستردهتر سخن رانده و به 3l مجموعه اشعار دیوان ترجمان الاشواق،از غزلیات تشکیل شده نه قصاید لیکن مترجم همه جا از ابتدا تا انتهای کتاب،آنها را قصاید نامیده و در همه شماره گذاریهای خود-از شماره یک تا شصت و یک- همین عنوان را بکار برده است.
»وی بعد از بیان این مطلب،به نکته دیگری اشارت کرده و گفته:«آیا اینکه ابن عربی در ادعای خود که ظاهر اشعارش عاشقانه و باطن آن عارفانه است،صادق است یا خیر؟من فکر میکنم که پاسخ این پرسش مثبت باشد.
بدان سان که پیشتر گفته آمد،این شاعر عارف و صوفی واقف،در پایان غزلیاتش به انگیزه شرح خود بر دیوانش اشارت کرده و چنین گفته است:«انگیزه شرحم بر این دیوانم که آن را در مکه معظمه بسرودم،آن بود که دوستم ابو محمد بدر الدین بن عبد الله و فرزند عزیزم شمس الدین اسماعیل،در خواست آن کردند.
ب)دیگر نکته آنکه،مجموعه اشعار دیوان ترجمان الاشواق، از غزلیات تشکیل شده نه قصاید لیکن مترجم همه جا از ابتدا تا انتهای کتاب،آنها را قصاید نامیده و در همه شماره گذاریهای خود -از شماره یک تا شصت و یک-همین عنوان را بکار برده است."