خلاصة:
کیفیت زندگی به دلیل گسترش روند صنعتی شدن و پیشرفت فناوری که توجه به بعد کمی زندگی انسان را مد نظر قرار میدهد و همچنین به دنبال غفلت از جنبههای کیفی زندگی انسان، طی چند دهة گذشته در کشورهای غربی مورد توجه اندیشمندان و متفکران علوم انسانی قرار گرفت. در این راستا، محققان علوم انسانی ضمن تعریف مفهوم کیفیت زندگی، تلاش نمودند ابعاد و شاخصهای مختلف این مفهوم را تعیین کنند و مورد سنجش قرار دهند. مقالة حاضر نیز در کنار تعریف این مفهوم، به دنبال طراحی و معرفی مدلی تجربی برای سنجش ابعاد مختلف آن است تا از این طریق بتوان به تعریفی مشخص و شیوهای دقیق در سنجش کیفیت زندگی دست یافت و در راستای ارتقای آن کوشید. مدل پیشنهادی در این مقاله با استفاده از روش پیمایش در شهر اصفهان روی حجم نمونهای بالغ بر540 نفر از شهروندان 15 سال به بالا و ساکن در مناطق یازدهگانة شهر به اجرا درآمد که کیفیت زندگی شهروندان اصفهانی را روی یک طیف 5 درجهای، 78/3 یعنی درحد بالایی ارزیابی نمود. همچنین بررسی ارتباط بین کیفیت زندگی با سن و جنس پاسخگویان، رابطة معناداری را نشان نداد، اما بین کیفیت زندگی و وضعیت تأهل آنها ارتباط معناداری وجود دارد؛ به گونهای که کیفیت زندگی افراد متأهل بالاتر از کیفیت زندگی افراد مجرد برآورد میشود.
Because of the extension of the industrialization process and
technological progress which focus exclusively on the quantitative aspect
of human life and following the lack of attention to the qualitative aspect
of human life, in recent decades scientists of humanities in the West have
paid attention to the concept of quality of life. In this vein, psychologists
and later sociologists have tried to define and ascertain different
indicators and dimensions constituting the concept. The presented paper,
after defining the concept, attempts to design an experimental model for
measuring different aspects of the concept and proposing a precise
definition and an accurate method for measuring quality of life. In doing
so, the data were collected through a survey using a questionnaire, which
was distributed among 540 15-year-old-and-above citizens of various
districts of Isfahan. The following results were obtained:
The mean of quality of life for citizens of Isfahan is 3.78 on a scale of 0
to 5, which can be interpreted as high. Also, when considering the
relationship between quality of life and age or quality of life and sex, it
became clear that there is no significant relationship between these
variables. For marital status, however, it appeared that married citizens
tend to have a higher quality of life in comparison with single ones.
ملخص الجهاز:
"به اعتقاد برخی از محققان تعداد ابعاد مورد بررسی کیفیت زندگی خیلی مهم نیست، بلکه آنچه اهمیت حیاتی دارد توجه به این مطلب است که هر مدل پیشنهادی برای سنجش کیفیت زندگی، باید بتواند نیاز به داشتن یک چارچوب چند بعدی را تشخیص دهد و به اینکه چه چیزهایی برای مردم در تعیین کیفیت زندگیشان مهم است توجه کند و شاخصهای اساسی هر بعد را در کنار سایر ابعاد درکل نمایندة مفهوم کاملی از کیفیت زندگی بداند.
شاخصهای کیفیت: تحلیل محتوای ابعاد مورد نظر محققان در سنجش کیفیت زندگی بعد تعداد دفعات ارجاع در 16مطالعة مورد بررسی شالوک روابط بین شخصی پذیرش و ادخال اجتماعی رشد فردی احساس بهزیستی فیزیکی حق تعیین سرنوشت خود احساس بهزیستی مادی احساس بهزیستی هیجانی حقوق محیط زیست(مسکن/اقامت/ شرایط زندگی) خانواده تفریح و اوقات فراغت امنیت/ ایمنی رضایت شأن و احترام معنویت محله و همسایگی خدمات و حمایتها میزان ابراز وجود مسئولیتپذیری مدنی 15 14 13 13 12 12 8 6 6 5 5 4 3 2 2 2 1 1 1 منبع: (شالوک، 2004) به اعتقاد شالوک، شاخصهای تشکیلدهندة هر بعد باید دارای ویژگیهای زیر باشند: 1.
با توجه به سطح سنجش متغیرهای این فرضیه، برای بررسی ارتباط بین کیفیت زندگی و وضعیت تأهل از آزمون تحلیل واریانس تکراهه (ANOVA) استفاده میشود که نتایج آن در جدول زیر آمده است."