خلاصة:
جنبشهای اسلامگرا در دو دهه گذشته تبدیل به یکی از مهمترین بازیگران سیاسی در منطقه خاورمیانه شده اند. هر چند پیشینه فعالیتهای آنان محدود به سالهای اخیر نیست. تحولات مهم منطقه و جهان در این سالها سبب شده است که سنگینی حضور آنان بیش از پیش احساس شود و هر دولتی به تناسب منافع و ارزشهای خود در قبال آنان به گونه ای خاص موضع گیری کند. کشور مصر، بویژه در دوره سادات، از مهمترین مناطق شکل گیری و رشد گروههای اسلامگرا بوده است. انور سادات به نوعی تساهل در برخورد با این گروهها قایل بود و باور داشت که توان کنترل و مهار آنها را دارد، ولی بحرانهای سال 1981 خطای دیدگاه او را نشان داد. بروز دگرگونی هایی در وضعیت منطقه، و از همه مهمتر اشغال افغانستان توسط نیروهای نظامی شوروی سابق، و همچنین تحولات درونی کشورهای عربی سبب شد تا اشکال گوناگونی از اسلامگرایی آشکار شود و گاه رقابتهایی میان گروههای اسلامگرا پدید آید. وضعیت افغانستان بهترین زمینه را برای اعلان حضور و قدرت نمایی این گروهها فراهم کرد و به تدریج پدیده افغان عرب، ظهور کرد. و البته نباید حمایتهای آشکار و نهان دولتهای وقت کشورهای عربی را از یاد برد. مقاله خواندنی « ناگفته های جنبشهای رادیکال اسلامی: از الجهاد تا القاعده» به بررسی پیشینه گروههای اسلامگرا بویژه در مصر پرداخته است و نحوه حضور آنان را در صحنه سیاسی و نظامی افغانستان نشان می دهد. در این بررسی تاریخی، همچنین ظهور طالبان درافغانستان، چگونگی حمایت آمریکا و پاکستان از این گروه و نیز رابطه طالبان با گروههای رادیکال اسلامگرا مورد توجه قرار گرفته است. اصل مقاله طی پنج قسمت در روزنامه الحیاه (17 اکتبر تا 21 اکتبر) چاپ شده است.