هیچ گاه در ایران یأس کامل ایجاد نمی شود محادثة ومقابلة

هر کشوری که یک گذار تاریخی را تجربه می‌کند، در مسایل سیاسی، اجتماعی، فرهنگیو اقتصادی، در حال تعامل میان (change) و (system) می‌باشد؛ یعنی تلاش می‌کند تا ضمنهمگام شدن با تحولات و دگرگونی‌ها، تمامیت و کلیت نظام خود را حفظ کند. همبستگی بهعنوان عاملی وحدت‌بخش می‌تواند در این گذرگاه تاریخی ما را یاری رساند. البته این درصورتی است که به فرایندهای اجتماعی نگاهی عاقلانه داشته باشیم. ما در طول سه هزارسال تاریخ مدون خود، از یک همبستگی که در جهت نیل به استقلال ملی، آزادی و عدالتاجتماعی شکل گرفته است، برخوردار بوده‌ایم. هیچ تضمینی برای تداوم این همبستگیوجود ندارد؛ چرا که استعداد و توانایی مردم یک کشور برای تحصیل استقلال، امری نسبیاست و ممکن است این همبستگی در جایی از میان برود. یکی از عواملی که موجب عدم تحقق آزادی و عدالت در شکل کلان آن شده است، ایناست که دموکراسی هنوز از حیطه حکومت تجاوز نکرده، به عرصه‌های دیگر زندگی انسانتسری پیدا نکرده است. به طور مثال ممکن است سیاست‌مداری دموکرات، در زندگیشخصی خود یک دیکتاتور واقعی باشد، آن مهم در صورتی تحقق خواهد پذیرفت کهجامعه، از درون، نظام‌مند، قانون‌مند و عقل‌مند شود. برای عبور از گذرگاه تاریخی فعلی، باید به اجزا و بطن مناسبات اجتماعی وارد شویم و ازتمام آنچه ساختاربندی‌ها را به وجود می‌آورد، «هویت‌سازی» کنیم. باید اجازه داده شود کهاز تمام اقشار جامعه، اعم از محروم، متوسط و سرمایه‌دار، به طور طبیعی حزبی به وجود آید. ممکن است در آغاز تصادم‌های شدیدی نیز میان این احزاب به وجود آید؛ اما در نهایت یکتعامل طبیعی اجتماعی حاصل خواهد آمد. ما این را در طول چهار هزار سال تاریخ خود به اثبات رسانده‌ایم.