خلاصة:
اغتشاش در تعاریف مربوط به قلمروهای مدیریت شهری و قوانین مربوط به کنترل توسعه شهری به حدی بوده است که با مرور قوانین مختلف در این زمینه بیش از 15 عنوان مختلف برای آن میتوان یافت.قانون جدید تعاریف محدوده و حریم شهر، روستا و شهرک و نحوهء تعیین آنها،با دو هدف یکپارچه کردن مفاهیم و تعاریف متعدد و همچنین ایجاد زمینهء مناسب برای نظارت و جلوگیری از گسترش بیرویه شهرها و روستاها به تصویب رسیده است.مقاله حاضر با ارزیابی قانون جدید براساس اهداف ذکر شده برای آن،به این نتیجه میرسد که این قانون اگرچه در کاهش پراکندگی در تعاریف ارائه شده از قلمروهای مدیریت شهری و تقلیل آن به دو مورد محدوده شهر و حریم موفق بوده است ولی در ایجاد سازوکارهای بهتر برای کنترل ساختوسازها در حریم و خارج از حریم شهرها و کلانشهرها،و بهویژه گسترش سکونتگاههای غیررسمی،ناموفق بوده است.
ملخص الجهاز:
"مدیریت مناطق کلانشهری بررسی "قانون تعاریف محدوده و حریم شهر روستا و شهرک و نحوهء تعیین آنها-مصوب 4831 مجلس شورای اسلامی" و تأثیر آن بر گسترش اسکان غیررسمی در شهرهای ایران چکیده اغتشاش در تعاریف مربوط به قلمروهای مدیریت شهری و قوانین مربوط به کنترل توسعه شهری به حدی بوده است که با مرور قوانین مختلف در این زمینه بیش از 51 عنوان مختلف برای آن میتوان یافت.
الف)نقش قانون جدید در یکپارچهسازی مفاهیم قانونی در زمینهء محدودههای شهری همانگونه که در مقدمهء لایحهء پیشنهادی دولت به مجلس بیان شده است،یکی از اهداف این لایحه،برطرف کردن مشکلات ناشی از تعداد تعاریف مربوط به حریم و محدوده شهر در قوانین و مقررات موجود و نیز رفع شبهههای موجود در خصوص محدوده و حریم شهرها و روستاها و نحوهء تعیین آنها بوده است.
سخن اصلی مقاله حاضر این است که قانون جدیدی که با عنوان قانون تعاریف محدوده و حریم شهر،روستا و شهرک و نحوهء تعیین آنها به تصویب رسیده است نه تنها در جهت ایجاد زمینهء مناسب برای نظارت و جلوگیری از گسترش بیرویه شهرها و روستاها نیست،بلکه به تقویت و قانونمندی شدن گسترش سکونتگاههای غیررسمی در شهرهای ایران نیز کمک میکند.
مادهء 01-هیچیک از شهرها محدود و حریم دیگری جز محدوده و حریم موضوع مواد(1)و(2)این قانون،و هیچیک از روستاها و شهرکها نیز محدودهء دیگری جز محدودهء موضوع مواد(2)و(4)این قانون نخواهند داشت و عناوین یاد شده جایگزین کلیه عناوین متناظر آنها از جمله"محدوده قانونی"،"حریم قانونی"،حوزهء شهرداری"،"حدود مصوب شهر"و نظایر آنها در مورد محدوده شهر،"محدوده استحفاظی"،"حوزهء استحفاظی"،حریم استحفاظی"،محدودهء نهایی"، "محدوده نفوذی"و نظایر آنها در مورد حریم شهر،"محدودهء مسکونی روستا"یا"حدود روستا"در مورد"محدوده روستا"و "محدودهء قانونی شهرک"میگردد و هر ترتیب دیگری که در مورد تعاریف محدوده و حریم شهر،محدوده شهرک و روستا و نحوهء تعیین آنها با هر عنوان دیگری در قوانین و مقررات قبلی مقرر شده باشد،با تصویب این قانون ملغی خواهد بود."