خلاصة:
این نوشتار، شرح حدیثی از پیامبر دربارة غربت اسلام است. نویسنده ابتدا احادیث مربوط به موضوع غربت را نقل کرده و سپس به بیان معنای غربت میپردازد و اقسام چهارگانه غریب را برشمرده و از غربت پسندیده و ناپسند سخن میگوید.
ملخص الجهاز:
2. الإمام الصادق( لما سئل عن قول علی(: الإسلام بدأ غریبا و سیعود غریبا، کما کان، فطوبی للغرباء: یستأنف الداعی منا دعاء جدیدا کما دعا إلیه رسولالله(؛ 1 وقتی که از امام صادق( دربارة کلام علی( که فرمود: «اسلام با غربت آغاز شد و در آینده نیز غریب خواهد شد، چنانکه بود، پس خوشا به حال غریبان!» پرسیده شد، فرمود: دعوتکننده از خاندان ما، (قائم() فراخوان جدیدی را شروع خواهد کرد؛ همان گونه که رسول خدا( [مردم را] به اسلام فرا خواند.
الإسلام بدأ غریبا و سیعود غریبا، کما بدأ، فطوبی للغرباء؛ 2 در مواعظ پیامبر( به ابن مسعود آمده است: ای پسر مسعود، اسلام با غربت آغاز شد و در آینده نیز غریب خواهد شد، چون روز آغاز، پس خوشا به حال غریبان!
إن الإسلام بدأ غریبا و سیعود غریبا فطوبی للغرباء؛ 4 در تفسیر آیة «روزی که برخی نشانههای خدا آشکار شود، به هیچ کس ایمانش سودی نبخشد»، از امام صادق( نقل شده که فرمود: ای خثیمه، اسلام با غربت آغاز شد و در آینده نیز غریب خواهد شد، پس خوشا به حال غریبان!
6. و فی اکمال الدین، عن السکونی، عن الصادق(، عن آبائه(: إن الإسلام بدأ غریبا و سیعود غریبا، کما بدأ، فطوبی للغرباء؛ 6 امام صادق( از پدرانش روایت کرده است: اسلام با غربت آغاز شد و در آینده نیز غریب خواهد شد، چون روز آغاز، پس خوشا به حال غریبان!
این همان غربت اختیاری است که انسان به اختیار خود آن را به دست میآورد؛ زیرا او عمد دارد که با مردم خو نگیرد و از راحتی در روابط اجتماعی ـ که او را از رابطه با خدا بازمیدارد ـ چشمپوشی کند.