خلاصة:
تحلیل عاملی دورانیافته ابزار سودمندی برای شناسایی پهنههای پربارش و تفکیک آنها از قلمروهای کمبارش است.با این حال تاکنون در ایران در پژوهشهای اقلیمی اقبال چندان زیادی از بکارگیری این روشهای آماری و روشهای مشابه آن انجام نپذیرفته است.در این بررسی که به روش تحلیل عاملی دورانیافته انجام گرفت آشکار گردید که در ایران سه قلمرو پربارش وجود دارد.در هر یک از این سه قلمرو مکانیسمهای مختلف بارشی فعال هستند.مهمترین قلمرو پربارش ایران کرانههای خزر است که سیستمهای بارانزا در آن طی تابستان و پاییز فعالند.دومین قلمرو پربارش ایران رشتهکوه زاگرس است که فعالیت سیستمهای بارانزای آن در زمستان است.سرانجام سومین قلمرو پربارش آذربایجان و شمال خراسان است که در بهار بارش بیشتری دریافت میکند.
ملخص الجهاز:
"تحلیل عاملی دورانیافته انجام گرفت آشکار گردید که در ایران سه قلمرو پربارش وجود دارد.
قلمرو پربارش آذربایجان و شمال خراسان است که در بهار بارش بیشتری دریافت میکند.
صعود هوا و تشکیل ابر و بارش است(نقشهء 1-1)پهنه پربارش سواحل شرقی آسیا و
از این دیدگاه اعمال تحلیل عاملی بر روی ماتریس بارش ماهانهء ایران به شناسایی
این گذشته چون در تحلیل عاملی عوامل برحسب بزرگی پراش تبیین شده مرتب
بنابراین قلمرو مکانی حاکمیت دستگاههای بارانزا و درجهء اهمیت آنها یکجا روشن میشود.
در این بررسی از روش تحلیل عاملی دورانیافته2بهرهگیری شده است.
یک تحلیل عاملی را برای ناحیهبندی اقلیمی ایران بکار گرفته است.
ویژگی این قلمرو در آن است که از ژوئن تا اکتبر یعین از اواخر بهار تا اوایل پاییز بارش
اوج این بارش در ماه اوت است که بیشترین وزن را بر روی
بارش این قلمرو از اواسط پاییز تا اواسط بهار نسبتا کم است(جدول 1)این عامل
نزدیک 37 درصد پراش بارش ماهانه ایران را تبیین میکند و میتوان آنرا قلمرو خزری
عامل دوم نیز همسنگ عامل اول است و نزدیک 36 درصد پراش بارش ماهانهء
قلمرو این عامل کمربند کوهستانی زاگرس است که بهصورت
تبیین میکند و قلمرو گسترش آن شمال غرب و شمال شرق کشور است(نقشهء 3-2).
در این قلمرو دستگاههای بارانزا در بهار فعالند و در میانهء بهار فعالیت آنها به بالاترین
تحلیل عاملی دورانیافته ابزار سودمندی برای شناسایی قلمروهای بارش ایران
قلمرو خزری از اواخر بهار تا اوایل پاییز بارش فراوان است.
(به تصویر صفحه مراجعه شود) نقشه 1-3)قلمرو الگوی بارش خزری"