خلاصة:
نظارت حمایتی، نظارت کلاس های درس هزاره سوم
قورچیان نادرقلی,خدیوی اسداله
پژوهش حاضر با هدف ارایه مدلی برای نظارت حمایتی صورت گرفته است: با توجه به هدف پژوهش سوالات آن عبارتند از:
مولفه های نظارت حمایتی کدام ها هستند؟
بر اساس مولفه های مذکور چه مدلی را می توان برای نظام آموزش و پرورش کشور ارایه داد؟
درجه تناسب مدل پیشنهادی از نظر اساتید، کارشناسان و ناظرین آموزشی به چه میزان است؟
روش تحقیق پژوهش حاضر، از نوع توصیفی- پیمایشی است. جامعه آماری پژوهش حاضر را 434 تن از اعضای هیات علمی رشته های علوم تربیتی، 2669 نفر از معلمان راهنما 1029 نفر از ارزشیابان آموزشی 607 تن از کارشناسان و کارشناس مسوولان آموزشی مناطق و نواحی آموزش و پرورش کل کشور (در مجموع 4739 نفر) تشکیل می دهند. برای انتخاب گروه نمونه معرف 500 نفری، ابتدا از روش نمونه برداری خوشه ای و در دل خوشه ها از روش نمونه برداری طبقه ای نسبی استفاده شده است.
با توجه به مبانی نظری و مطالعات جهانی، مولفه های نظارت حمایتی در شش مقوله شناسایی و استخراج شده اند و پس از استخراج مولفه ها، زیر طبقات هر مولفه نیز به طور جداگانه مشخص شده است. برای پاسخ به سوالات پرسشنامه 121 سوالی تدوین شده و پس از اطمینان از روایی و اعتبار آن (%93) اطلاعات لازم گردآوری شده است. برای پاسخگویی به سوالات به ترتیب از آزمون های تی تک نمونه ای، تحلیل عاملی و آلفای کرونباخ استفاده شده است. نتایج نشان داده که هر شش مولفه استخراج شده تایید شده اند، به طوری که مولفه ها پس از بررسی کارشناسان، اساتید و ناظران به ترتیب ارزش های ویژه آن ها به نام های ارزشیابی پایان سال، مشاهده، توسعه حرفه ای، تعیین اهداف، طرح درس و تعهد حرفه ای نامگذاری و مدلی ارایه شده است. مدل ارایه شده با ضریب پایایی %93 و میانگین کل 8.9 از 10 و با توافق بالای %88 مورد تایید قرار گرفته است.
ملخص الجهاز:
یک طرح درس خوب تکوینی وساختاری،نقشه کلی کار است برای آنچه در کلاس اتفاق خواهد افتاد یاچارچوب ساختارهای حمایتی و نتایجی را فراهم میسازد که معلمان از آنهاپیروی میکنند و دروس را براساس آن توسعه و گسترش میدهند.
5. از سی و هشت متغیر مؤلفه مشاهده،متغیرهای برگزاری کنفرانس قبل ازمشاهده،تنظیم همکارانه برنامه مشاهدات،گردآوری دادهها در فرآیند مشاهدهدر زمینهی عملکرد معلمان،استفاده از چکلیست مشاهده،گردآوریاطلاعات دربارهی مدیریت کلاسی معلم،ثبت نحوه ارائه درس و مطالب،میزانتسلط و آمادگی معلم به درس،نحوه ایجاد انگیزش در دانشآموزان،استفاده ازطرح درس،گزارش توسعه منطقی و مرتب طرح درس،نحوه سازماندهیدانش زمینهای دانشآموزان،نحوه استفاده معلم از تمرینات کاربردی در کلاس،میزان مشارکت دانشآموزان در بحثهای کلاسی،نحوه و میزان استفاده معلماز تکنولوژی آموزشی،میزان تناسب مواد آموزشی با هدف درسی،نحوه ومیزان سؤال معلم از همه دانشآموزان،نحوه خلق فضای حمایتی و پرورشدهنده برای دانشآموزان،میزان ارتباط و همخوانی خلاصه درس با هدفدرس،نحوه ارزشیابی عینی در مرحله جمعبندی،میزان اجرای پیشنهادات ارائهشده،برگزاری کنفرانس پس از مشاهده،تمرکز کنفرانس پس از مشاهده برهدف درس،تمرکز کنفرانس پس از مشاهده بر هدف درس،تمرکز کنفرانسپس از مشاهده بر هدف فرد،تشویق فعالیتهای برتر معلمان،پذیرشپیشنهادهای سازنده،معلم در کنفرانس پس از مشاهده،تشویق عمل بازاندیشیو خوداندیشی معلم،رتبهبندی معلمان در یکی از مقیاسهای عالی،خیلیخوب،خوب،رضایتبخش و عدم رضایت،گزارش کتبی مصوبات کنفرانسپس از مشاهده،نقاط قوت و برجسته معلمان،ارسال نسخهای از گزارش کتبی به واحد سازمانی معلم و ارائه پیشنهادهای سازنده به معلم از سوی ناظر(حد اکثر 3 مورد)و نحوه رسیدگی معلم به تکالیف دانشآموزان مواردی بودندکه مورد تأیید قرار گرفتهاند.
عدمانگیزش معلمان به توسعه حرفهای و مطالعه،عدم توجه مسؤولان آموزشی بهچنین مواردی سبب رد متغیرهای فوق شده است و سمینارها و کنفرانسهاجایگاهی در نظام ارزشیابی معلمان ندارند و حتی به عنوان شاخصی هم درارزشیابی پایان سال در نظر گرفته نمیشوند.