خلاصة:
مسأله جانشینی حضرت محمد(ص)تأثیرات سیاسی،کلامی مهمی بر جهان اسلامی گذاشت،از این رو توجه عالمان و محققان زیادی را به خود جلب کرد تا آن را مورد تحلیل و بررسی قرار دهند،اما عده بسیاری از این محققان به دلایل مختلفی نتوانستهاند تحلیل مناسبی از این قضایا ارائه کنند،در این مقاله ماجرای جانشینی پیامبر از دیدی تاریخی و با روش تحلیلی بررسی شود.
در پژوهش حاضر سعی در پاخ به این سؤالات است که به راستی آیا حضرت محمد(ص) جانشینی برای خود انتخاب کرد یا خیر و این که آیا ماجرای اجتماع سقیفه طراحی قبلی عدهای برای رسیدن به قدرت سیاسی بود و این که منطق حاکم بر وقایع سقیفه مبین بر کدام مولفه بوده است
ملخص الجهاز:
"جانشینی برای خود انتخاب کرد یا خیر و این که آیا ماجرای اجتماع سقیفه طراحی قبلی عدهای برای
نداشته4و معتقد است که ابو بکر قبل از رحلت پیامبر تصمیم خود را برای رسیدن به خلافت گرفته بود و
سقیفه است زیرا دیگر شاهدان اصلی آن به غیر از انصار که در این زمینه ساکتند یعنی ابو عبیده و ابو بکر
در مسجد پیامبر اقرار کرد به این که انتخاب ابو بکر در سقیفه بنی ساعده اشتباهی عجولانه بود.
اما مسأله دیگری نیز در ماجرای سقیفه جای تأمل دارد و آن این که علت بیعت گروهی از انصار با
ابو بکر و نیز نقش دو مرد پارسایی که عمر میگوید خبر اجتماع سقیفه را به ما دادند یعنی عویم بن
عویم بن ساعده و معن بن عدی خبر اجتماع انصار را به ابو بکر و عمر رسانده و آنها را به رفتن به آنجا
از عملکرد و سخنان ابو بکر و عمر چنین به نظر میرسد که آنها اگر چه در ایجاد اجتماع سقیفه
زمانی که خبر سقیفه و انتخاب ابو بکر به بنی هاشم و علی رسید آنها متعجب شدند و علی از بیعت
کاستن قدرت و نفوذ آنها کمک کرد مسأله فدک بود که ابو بکر با ذکر حدیثی از پیامبر بر این که«ما
تنها دید به مسجد رفت و بعد از تأکید مجدد به حق خود در امر خلافت و جانشینی پیامبر با ابو بکر بیعت
کرد و به دنبال او،بنی هاشم نیز بیعت کردند،5اما هیچ گاه صلح واقعی بین علی و ابو بکر پیش نیامد و"