خلاصة:
بررسی تاثیر میزان صادرات و همچنین بی ثباتی درآمدهای صادراتی بخشهای کشاورزی، صنعت و معدن، نفت و خدمات بر رشد اقتصادی این بخش ها از هدفهای اصلی این مقاله است. بدین منظور از اطلاعات سری زمانی سالهای 1347-74 اقتصاد ایران، شاخصهای مناسب اندازه گیری میزان بی ثباتی و الگوی پیشنهادی فدر و خلیلیان و حفار اردستانی استفاده شده است (Feder، 1982) ، (خلیلیان و حفار اردستانی، 1379). یافته های این پژوهش حکایت از این دارد که صادرات بخش های کشاورزی و خدمات تاثیر معنی داری بر رشد این بخش ها ندارد اما صادرات بخش های صنعت و معدن و نفت تاثیر مثبت و معنی دار بر رشد این بخش ها دارد. همچنین میزان بی ثباتی صادرات بخش های کشاورزی و صنعت و معدن تاثیر منفی و معنی دار و بخش نفت تاثیر مثبت و معنی دار بر رشد اقتصادی بخش های مربوطه داشته است. بر اساس یافته های این مطالعه و سایر مطالعات انجام شده در اقتصاد ایران پیشنهاد می شود که در برنامه ریزی های اقتصادی کشور، برای کاهش تاثیر منفی بی ثباتی صادرات بر رشد اقتصادی بخش ها و کل اقتصاد، به متنوع سازی کالایی (به صورت متنوع سازی عمودی ) جغرافیایی اهمیت ویژه ای داده شود.
ملخص الجهاز:
"براساس یافتههای این مطالعه و سایر مطالعات انجام شده در اقتصاد ایران پیشنهاد میشود که در برنامهریزیهای اقتصادی کشور،برای کاهش تأثیر منفی بیثباتی صادرات بر رشد اقتصادی بخشها و کل اقتصاد،به متنوعسازی کالایی(به صورت متنوعسازی عمودی)و جغرافیایی اهمیت ویژهای داده شود.
برای بررسی تأثیر صادرات بر بخش کشاورزی و سایر بخشها از فرضیهها و الگوی کاربردی فدر به صورت زیر استفاده میشود: (4)(به تصویر صفحه مراجعه شود) y,L,X به ترتیب نرخ رشد تولید،نیروی کار و صادرات بوده و l,Y به ترتیب میزان تولید و سرمایهگذاری است.
جدول 1 شاخصهای بیثباتی درآمدهای ارزی حاصل از صادرات بخشهای مختلف اقتصادی (به تصویر صفحه مراجعه شود) مأخذ:یافتههای تحقیق تذکر:در شاخصهای بالا عددهای 1 و 2 در سمت راست متغیرها به ترتیب نشاندهنده میزان محاسبه شده شاخصها براساس فرمولهای 2 و 3 و حروف O،I،A و S در سمت راست متغیرها به ترتیب نشاندهنده بخشهای کشاورزی،صنعت و معدن،نفت و خدمات است.
براساس نتایج گزارش شده در جدولهای 2 تا 5 ملاحظه میشود که بیثباتی درآمدهای ارزی حاصل از صادرات محصولات کشاورزی و صنعت و معدن تأثیر منفی(در سطوح مختلف معنیداری)بر رشد بخشهای مربوط داشته است.
نتایج تخمین معادله رشد بخش صنعت و معدن (VI) و تأثیر بیثباتی صادرات روی آن(1347-74) (به تصویر صفحه مراجعه شود) مأخذ:یافتههای تحقیق *:معنیدار در سطح 10%**:معنیدار در سطح 5%***:معنیدار در سطح 1% تذکر:اعداد داخل پرانتز نشاندهنده مقادیر آماره t است.
براساس یافتههای این مقاله و سایر مطالعات انجام گرفته در زمینه اقتصاد ایران(از جمله صمدی،صمدی و قطمیری،میرشجاعی و نوروزی)،پیشنهاد میشود به متنوعسازی کالایی(به صورت متنوعسازی عمودی)و جغرافیایی صادرات جهت کاهش تأثیر منفی بیثباتی صادرات بر رشد اقتصادی بخشها و کل اقتصاد اهمیت ویژهای داده شود."