خلاصة:
تحقق تحولات اساسی در بازار جهانی فرآوردههای نفتی،نظیر افزایش قیمت،بهبود حاشیه سود پالایشی،تغییر نوع نفت خامهای تولیدی جهان از لحاظ ترشی،شیرینی، سنگینی و سبکی به همراه رویدادهای قابل توجه دیگر در صنعت پالایش،انگیزه و دغدغه سرمایهگذاری در شرایط کنونی،این صنعت را در موقعیتی کاملا متمایز با دهه گذشته قرار داده است. در این مقاله سعی خواهد شد تا ضمن اشاره به متغیرهای بازار و تحولات آن در دهه آینده،و همچنین عوامل عمده تأثیرگذار و جهتدهنده تقاضا،دورنمای تقاضای فرآوردههای نفتی در دهه آتی مورد مطالعه قرار گیرد و سپس ضمن تشریح چگونگی پراکندگی ظرفیتهای پالایشی جهان و عملکرد تولیدی آنها،تصویری از کسری و ما زاد ظرفیت پالایش جهانی ترسیم گردد. در پایان با توجه به چگونگی پیشبینی طرحها و پروژههای پالایشی در دست طراحی و اجرا،و یا برنامهریزی شده در سطح جهان و با توجه به روند رو به رشد تقاضا و بروز عدم توازنهای احتمالی در صنعت،چالشهای احتمالی فراروی بازار جهانی فرآورده در دههء آینده تصویر میگردد.
ملخص الجهاز:
"4. بررسی عملکرد وضعیت کنونی ظرفیت پالایشگاههای جهان و نرخهای بهرهبرداری هرچند بحرانهای فصلی در رابطه با کسری برخی فرآوردهها نظیر بنزین و گازوئیل(که از طریق افزایش و جهش قیمتها خود را نشان میدهد)،صنعت پالایش جان را دچار کمبود نشان میدهد،ولی در واقع،3/2 میلیون بشکه در روز ظرفیت ما زاد پالایشی در جهان وجود دارد(جدول 3) (به تصویر صفحه مراجعه شود) فقدان فناوریهای پیشرفته،ضعف بهرهوری و کارایی،نرخهای پایین بهرهبرداری،عدم قابلیت تولید کافی فرآوردههای ارزشمند مثل بنزین،گازوئیل و سوخت جت،فقدان سیستمهای کافی تصفیه هیدروژنی و واحدهای گوگردزدایی موجب گردیده است تا علی رغم وجود ظرفیتهای ما زاد پالایشی در اکثر مناطق جهان،این پالایشگاهها از عهده تأمین کسریهای موجود در برخی از مناطق برنیایند.
روندهای ملایم جایگزینی سوختهای جدید با فرآوردههای نفتی در دهه گذشته،اثبات توانایی اقتصاد جهانی در پذیرش قیمتهای بالای 001 دلار برای هر بشکه نفت خام برحسب تجربه سه ساله اخیر،کاهش سهم تولید نفت خامهای شیرین و سبک به نفع انواع ترش و سنگین،سهم بالای فرآوردههای نفتی سبک و میان تقطیر در سبد مصرف جهانی،دشوارتر شدن دسترسی به فرآوردههای با کیفیت مطلوب(مورد مصرف صنعت حمل و نقل)در بازارهای جهانی به دنبال اعمال مقررات و الزامات سختگیرانهتر زیست محیطی،و بالاخره سهم بالای تولید فرآوردههای سنگین مثل نفت کوره در بخشی از بازارها مثل خاورمیانه،از جمله ملاحظاتی است که دیدگاههای تصمیمسازان و سیاستگذاران در کشورهای مختلف را نسبت به صنعت پالایش دگرگون ساخته و سرمایهگذاری در این بخش را تحت الشعاع خویش قرار داده است."