ملخص الجهاز:
"همشهری، 12/6/81 این مقاله روش ابن‌خلدون و آگوست کنت را در تحلیل امور اجتماعی مقایسه می‌کند و زمینه‌های شکل‌گیری تفکرات آنان را برمی‌شمارد.
او بر اهمیت پیوند اندیشه‌های جامعه‌شناختی با ملاحظات تاریخی تأکید می‌کرد و در جست‌وجوی علل پدیده‌های اجتماعی بود.
ابن خلدون از روش تطبیقی و تاریخی سود می‌جست و عقیده داشت علل پدیده‌های اجتماعی، امور غیرطبیعی نیستند.
البته روش تجربی اسلامی را نیز در این مورد نباید فراموش کرد.
این زمینه اجتماعی، آزادی بیان را نیز به ارمغان آورده بود.
هرچند ابن‌خلدون را واضع دانش جامعه‌شناسی می‌دانند، اما خود او متواضعانه بیان می‌کند که ممکن است پیشینیان نیز چنان مباحثی مطرح کرده باشند که او از آنها بی‌خبر بوده است.
همان‌گونه که ابن‌خلدون در تحلیلش، بر پدیده‌های اجتماعی بیش از امور روانی تأکید می‌کند، کنت نیز بر جامعه تأکید می‌کند و تحقیقات خود را، به جای فرد، از خانواده آغاز می‌کند."
(
, 
, 
)
