جامعه شبکه ای و هویت جدید محادثة ومقابلة

یکی از پرسش‌های اصلی در بحث جهانی شدن آیند هویت در دنیای جهانی شده است. فناوری اطلاعات و ارتباطات امکان تعامل روزافزون فرهنگ‌ها را فراهم آورده است و بنابراین،پرسش از هویت جدید در عصر جهانی شدن معقول و موجه می‌نماید،اما پرسش‌ دیگری که پیش از آن باید مطرح شود،این است که آیا تأثیر فناوری نوین فقط و فقط در پدیده افزایش سطح تعامل فرهنگی بین جوامع مختلف و در درون یک جامعه خاص‌ خلاصه می‌شود،یا این‌که فناوری نوین از طریق دگرگون کردن برخی ساختارها و روابط اجتماعی و ایجاد ساختارها و روابط جدید،بر عرصه فرهنگ و رکن مهم آن،یعنی هویت‌ تأثیر می‌گذارد.دیگر این که فناوری جدید،برکدام ساختارها و روابط اجتماعی تأثیر می‌گذارد.آیا فقط هویت فردی فرد دگرگون می‌شود یا رابطه فرد یا جامعه،با دولت و به‌طور کلی با نظام بزرگ‌تر جهانی هم دستخوش دگرگونی می‌شود؟ پاسخ به این پرسش‌ها مستلزم تجربه‌ای جهانی و برخورداری از دستگاه تحلیلی‌ای‌ است که بتواند مفاهیم جدیدی همچون جامعهء شبکه‌ای‌1را با مفاهیم کلاسیکی همچون‌ فرد،جامعه،دولت و فرهنگ پیوند زند و پویایی‌شناسی جدید ناشی از کنش و واکنش‌ فناوری نوین و تغییرات اجتماع را بر ما روشن کند.مانوئل کاستلز،استاد اسپانیایی تبار جامعه‌شناسی دانشگاه برکلی،در مصاحبه‌ای‌2در سال 2001 با برنامه تلویزیونی مصاحبه با تاریخ‌3به پرسش‌هایی در زمینه‌های مذکور پاسخ گفته است.کاستلز در جوامع علمی و روشنفکری ایران،نام کمابیش شناخته شده‌ای است.بیش از این سه‌گانه معروف وی با عنوان کلی«عصر اطلاعات»به فارسی ترجمه شده است.

جامعه‌شناسی رشته‌ای بود که‌ در مقایسه با حقوق یا اقتصاد به لحاظ فکری بازتر می‌نمود،نگاه وسیع‌تری به جهان داشت و در آن فرض بر این نبود که وضع همین است که هست و اصلا نمی‌توان برای تغییر آن‌ کاری کرد. edu/conversations کانون تحقیق مصاحبه با تاریخ:آیا می‌تتوانید کمی بیش‌تر برای ما از فعالیت‌های سیاسی-دانشگاهی خود در دهه 1960 تعریف کنید؟در آن زمان در فرانسه بودید؟آیا دانشجو بودید؟ کاستلز:بله در سال 1966،یعنی در 24 سالگی به سمت استادیاری در دانشگاه پاریس‌ منصوب شدم. در مورد خود من ملغله‌ای از اسپانیایی بودن و بنابراین مجبور بودن به فکر کردن درباره تغییرات اجتماعی،در فرانسه آموزش دانشگاهی‌ دیدن و بنابراین ترتبیت نظری پیدا کردن،در آمریکا تدریس کردن و بنابراین حساس بودن‌ در قبال مشاهده تجربی و روش‌شناسی کمک کرد تا به این نحوی که الان می‌بینید، نظریه‌پردازی کنم. آیا می‌توانید توضیح دهید ویژگی‌های تعیین‌کننده جامعه شبکه‌ای کدام‌ها هستند و تفاوت جامعه شبکه‌ای با جوامع‌ غیرشبکه‌ای پیش از آن چیست؟ کاستلز:خوب،همان‌طور که شما پیش از این گفتید،سه‌گانه من اثری است درباره تعامل‌ بین جامعه شبکه‌ای و قدرت هویت‌2و جنبش‌های اجتماعی. تغییرات مذکور در زمینه سیاست اقتصادی،خودگردانی اقتصادی دولت و در نهایت‌ رابطه بین دولت و اقتصاد فقط به این دلیل امکان‌پذیرشده که از دهه 1980 سیاست‌ مقررات‌زدایی و آزادسازی در بیش‌تر کشورهای دنیا اجرا شده است و دلیل دیگر آن‌ وجود زیرساخت‌های ارتباط راه دور،نظام‌های‌[فناوری‌]اطلاعات و نظام حمل‌ونقل سریع‌ است که ظرفیت فناورانه لازم برای کار در مقیاس کره ارض را فراهم آورده است.