خلاصة:
عوامل جغرافیایی از دیرباز به عنوان یک عنصر مهم و تاثیرگذار در سیاست کشورها مطرح بوده است و در ادامه، همین توجه و تمرکز بر عنصر جغرافیا، اندیشه های ژئوپولیتیک، شکل یافته است. عوامل جغرافیایی به همان میزان که در شکل گیری سیاست و مقوله سیاستگذاری در مفهوم کلان آن موثر هستند، بر امنیت و سیاستگذاری های امنیتی نیز تاثیر می گذارند. لذا در این پژوهش سعی شده است با توجه به اصطلاح جغرافیایی (Geo Security) به بررسی عوامل جغرافیایی موثر بر امنیت یک کشور به عنوان یک واحد سیاسی پرداخته شود. به همین منظور با در نظر گرفتن ژئوپولیتیک به عنوان یک مفهوم کلان (که مفهوم ژئوسکیوریتی را نیز در بر می گیرد) به تمایز این مفهوم با مفهوم جغرافیای سیاسی اشاره کرده و عوامل موثر در ژئوپولیتیک و اندیشه های ژئوپولیتیکی نیز مورد بررسی قرار گرفته است.
در ادامه به مفهوم امنیت جغرافیایی که بیشتر مورد توجه دستگاه های امنیتی و انتظامی است پرداخته و بر عواملی چون موقعیت، شکل، وسعت و مشخصات ظاهری که در امنیت داخلی و ملی کشور موثر هستند، تاکید می شود. عوامل جغرافیایی مثل حضور آمریکا در اطراف مرزهای ایران، تنوع همسایگان، تنوع مرزی، و ترانزیت مواد مخدر و قاچاق کالا مجموعه عواملی هستند که برگرفته از موقعیت، شکل، وسعت و مشخصات ظاهری جمهوری اسلامی ایران هستند و کارکردهای نیروی انتظامی و پلیس را تحت تاثیر قرار داده اند.
ملخص الجهاز:
"لذا در این پژوهش سعی شده است با توجه به اصطلاح جغرافیایی (Geo Security) به بررسی عوامل جغرافیایی مؤثر بر امنیت یک کشور به عنوان یک واحد سیاسی پرداخته شود.
پدیده تروریسم در ایران در برخی مناطق به ویژه جنوب شرقی و شمال غربی همچنان وجود دارد و این امر ناشی از حضور آمریکا در اطراف مرزهای ایران و حمایت این کشور از تروریستها و همچنین عدم توانایی کشورهای همسایه در برقراری امنیت است که هرسال علاوه بر هزینههای مالی و جانی،مشکلات زیادی را متوجه نیروی انتظامی میکند.
4-1-6)ترانزیت مواد مخدر با توجه به وضعیت طبیعی مرزهای طولانی شرقی کشورمان با افغانستان و پاکستان،وجود جنگ طولانی و مستمر داخلی در افغانستان،پشتیبانی قاطع گروه طالبان(و در حال حاضر حمایت اشغالگران در افغانستان)از کشت و صدور تریاک و انواع مشتقات مواد مخدر،مجهز بودن سوداگران بین المللی تجارت مواد افیونی به انواع وسایل و تجهیزات پیشرفته جنگی و مخابرات،عدم قاطعیت مأموران پاکستانی در مبارزه با مواد مخدر و کمبود شدید امکانات نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران برای مقابله مؤثر با ترانزیت مواد مخدر،همه در کنار هم باعث شده است تا مسائل و مشکلات بسیاری فراروی نیروی انتظامی قرار گیرد(افتخاری 9731:811).
در مجموع مشکلات ناشی از وضعیت مرزهای ایران را میتوان در موارد زیر خلاصه کرد: -ایجاد ناامنی از طرف گروههای معاند و وابسته؛ -فعالیت سیاسی گروههای غیر قانونی در اطراف مرزها؛ -ترددهای غیر قانونی و خارج از کنترل؛ -شکلگیری پدیده قاچاق کالا و ترانزیت موادمخدر(در سالهای اخیر هم مواد سوختی به کالاهای قاچاق اضافه شده است)؛ -استفاده قدرتهای منطقهای و فرامنطقهای از گروههای مخالف نظام برای ایجاد اخلال در نظم و امنیت کشور در جهت پیشبرد اهداف خود."