خلاصة:
عقد استصناع از جمله قراردادهایی است که امروزه کاربرد بسیار گسترده دارد. این عقد به ویژه پس از اعلام مجمع فقهی سازمان کنفرانس اسلامی مبنی بر لازم الطرفین بودن آن، به علت ماهیت و ویژگی های خاص، در کشورهای اسلامی گسترش ویژه ای یافت. زیرا از یک سو، خرید و فروش کالاهای آماده، پاسخگوی نیازهای گوناگون و متنوع افراد، بنگاه ها و دولت نبوده و از سوی دیگر، عقدهای دیگر مانند: سلف، اجاره و جعاله نیز به علت محدودیت های خاص نمی توانست به سهولت نیازهای رو به رشد و متنوع را تامین مالی کند.
این در حالی است که اکثریت مراجع و فقیهان شیعه به صورت عقد مستقل یا در قالب بیع، اجاره، جعاله و صلح به صحت عقد استصناع باور دارند. بنابراین بانک ها و دیگر موسسه های اعتباری می توانند طرح های خصوصی، دولتی و بخش عمومی را با استفاه از این عقد تامین مالی کرده و عهده دار واسطه گری بین شرکت های بزرگ و صاحبان صنایع شوند. تجربه های کشورهای گوناگون درباره به کارگیری این عقد بسیار ارزشمند است.
در این مقاله به دنبال اثبات این فرضیه هستیم که بانک ها می توانند برخی از خلاهای موجود در تخصیص منابع را با به کارگیری عقد استصناع به گونه ای مناسب تر پر کنند و با اطمینان می توان گفت استفاده از این عقد در بانکداری اسلامی ایران به طور کامل علمی و مقدمه های نظری و اجرایی به کارگیری آن فراهم است.
Istisna is a contract which has an extensive using nowadays. This usage has been broader after its bilateral mandatory، because of its nature and character، which announced by Islamic Conference Organization on Jurisprudential Assembly. It has been arisen because in one hand buying and selling final goods were not enough for different needs of individuals، firms and government، and on the hand other contracts such as Salaf، Ijara and Joala couldn’t finance different and spreading needs because of their special constraints.
Authorities on matters of religion believe that this contract is accurate only as an independent contract or in a sale، Ijara، Joala and Solh framework. Therefore banks and financial institutions can finance their privet and state and public sector plans by this contract and be broker among big companies and industry owner. Experience of other countries in this field is very useful.
It is proved in this paper that banks can remove difficulties on recourse allocation by using Istisna contract and also it is absolutely scientific to use this contract in Islamic Banking in Iran while its theoretical and applied field is provided.