در مقام علم و دانش المتفرقات

با عملیات مقدماتی باید از مدت جریان تجربه و عمل اطمینان حاصل نمود تا اینکه ادامه عملیات به بعد از ساعت درس موکول نگردد و اصول تعیین و تقسیم صحیح ساعت تدریس یک موضوع مشکل و مهمی است و عملیات فرعی نباید وقت درس را تلف کند. برخی از تجربیات را باید قبلا شروع کرد تا در رأس وقت مقتضی آنرا فورا نشان داد همین مسئلۀ مشکل وظیفه کمک‌های معلمین و دستیارها است که با مهارت و چابکی عمل آن‌ها بستگی دارد. 3-در هر عمل و تجربه باید احتیاط و اطمینان را مراعات نمود چه ممکن است حتی ساده‌ترین آنها اگر بدون فکر انجام یابد تولید خطر کند. تجربیات و اعمالی که قبلا انجام نشده هیچگاه در مقابل دانش‌آموزان و محصلین اجرا نکنند و تجربۀ را که طرز عمل دقیق آنرا نمیشناسند ابتدا باید بمقدار کم انجام دهند. عدم دقت و توجه به تجربیات و اعمال خطرناک دلیل بر شهامت و جرأت معلم نیست بلکه سهل‌انگاری و عدم آشنائی بوظیفه و مسئولیت را میرساند. در مقام علم و دانش قالب بیعلم بیحیات است و قلب بیعقل بی‌ثبات،هر کرا کسوت«و علمک مالم تکن تعلم»در سر نیفکند در عالم برهنه دوش و خلقان پوشست،عمامه‌ای که فرسوده نشود آنست که بعلم علم معلم و مزین است و جامه‌ایکه کهنه نگردد آنست که بطراز دانش مطرز است،اول تشریفی که در نهاد آدم افکندند که بدان مسجود ملک و محسود فلک شد جامۀ علم بود و علم آدم الاسماء کلها و هرکه سر و علمناء من لدنا علما دانست داند که اساس علم از مدار عرش رفیعتر است و از قرار فرش منیعتر.