دستور زبان فارسی 10: معنی مجازی بعضی از فعل ها مقالة

"مثال:اما گاو عصاری همه روز و شب در رفتار است،چشم بسته گرد دایره میگردد(سعدی)با این مثال دیده میشود که‌ فعل گشتن در اینجا معنی اصلی خویش را که دور زدن باشد حفظ کرده است. مثال:یک چند بگذشت و اتفاق نیفتاد،نومید گشت(کلیله و دمنه)یعنی نومید شد،که اینجا فعل گشت بمعنی مجازی خود یعنی شدن بکار رفته است. مثال:الفاظ مطابق معانی آید،و سخن کوتاه گردد(چهار مقاله)که در اینجا فعل گردد بمعنی مجازی خود یعنی شدن بکار رفته است. فعل نمودن در اینجا بمعنی اصلی خود یعنی نشان دادن بکار رفته است. فعل فرمودن در اصل بمعنی فرمان دادن بوده است،ولی بعد آنرا مجازا بمعنی کردن هم بکار برده‌اند بمعنی اصلی آن مثال:رای پند فرمود برهمن را(کلیله و دمنه)یعنی امر کرد. که در اینجا بمعنی مجازی بکار رفته است‌ باید دانست که مورد استعمال صحیح این نوع کلمه‌ها همان معنی اصلی آنهاست که از لحاظ تعداد بمراتب بر معنی‌ مجازی آنها در ادبیات قدیم فارسی پیشی دارد."