خلاصة:
در این مقاله تأثیر تحولات فرهنگی اجتماعی بر ساختار درونی خانواده تهرانی، در
طول سه نسل، بررسی میشود.این تحولات در پی مقتضیات دوران مدرن پدید آمده است.در این تحقیق مسأله اصلی این است که، آیا با وجود تحولات رو به گسترش و همه
جانبه در جامعه، خانواده و شبکههای پیرامون آن توانسته است با بازتولید ارزشهای
حاکم بر خود موجودیتش را در طول سه نسل تداوم بخشد یا خیر؟برای دستیابی به این هدف طرح تحقیقی برای شهر تهران فراهم و برای اجرای آن از
روش مطالعه اسنادی و منابع و روش پیمایشی، با بهرهگیری از تکنیک تکمیل پرسشنامه
همراه با مصاحبه و با مراجعه به پاسخگواین، استفاده شد.یافتههای تحقیق نشان میدهد که خانواده در اجرای آداب و رسوم ازدواج توانسته
است کارکردهای خود را حفظ کند و تداوم بخشد و به نسلهای بعد منتقل نماید.همچنین نقش
حمایتی خود را به اعضایش، با وجود تغییرات، از دست ندهد.از طرف دیگر، با وجود
پایایی کارکردهای آداب و رسوم ازدواج و تشدید در اجرای مراسم برخی از سنتها و
ارزشهای حاکم بر خانواده، شبکه خویشاوندی تحت تأثیر تحولات فرهنگی و اجتماعی قرار
گرفته و در نگرش به بعضی از آنها تغییرات مشاهده شده است.
ملخص الجهاز:
"از طرف دیگر، با وجود پایایی کارکردهای آداب و رسوم ازدواج و تشدید در اجرای مراسم برخی از سنتها و ارزشهای حاکم بر خانواده، شبکه خویشاوندی تحت تأثیر تحولات فرهنگی و اجتماعی قرار گرفته و در نگرش به بعضی از آنها تغییرات مشاهده شده است.
در این توازن نظام اجتماعی، دگرگونیها به شیوهای سامانمند رخ میدهند، نه انقلابی(همان، ص 122) بر اساس زمینه نظری فوق بر این عقیدهایم که هر چند تحولات اجتماعی فرهنگی در جامعه و به طور خاص در خانواده، موجب تشریفاتیتر شدن آداب و رسوم ازدواج و تشدید برخی از جنبههای حمایتی خانواده و نیز تضعیف برخی دیگر از سنن و نقشهای خانواده و شبکه خویشاوندی، در طی سه نسل، شده است ولی خانواده به مثابه یک نهاد اجتماعی همچنان توازن خود را در کل نظام اجتماعی حفظ نموده و توانسته است، به بازتولید ارزشهای خود بپرازد و آن را حفظ کند و به نسلهای بعد منتقل نماید.
برای بررسی این فرض، چگونگی اجرای آداب و رسوم ازدواج و بعد از ان نظیر مراسم خواستگاری، چگونگی ملاقات دختر و پسر قبل از عقد، مراسم نامزدی، بله برون، حنابندان، عقد و عروسی، دریافت شیربها، خرید عروسی، پاتختی، تهیه سیسمونی، حمام زایمان، نامگذاری کودک و ختنه سوران در طی 60 سال گذشته را(سه نسل متوالی)مقایسه میکنیم و نشان میدهیم که این آداب پابرجا هستند و میزان پایایی آنها افزایش یافته است."