خلاصة:
رابطه اجتماعی در فضا و زمان اتفاق میافتد.مجاورت میتواند علت شروع رابطه
اجتماعی باشد، اما شرط کافی آن نیست و میزانی از تجانس برای حفظ این روابط لازم
است.ساختار فیزیکی و تقسیمات عملکردی فضا ممکن است گشاینده یا محدود کننده فرصتها
برای ارتباط باشد.طراحی در مقیاسهای متفاوت شامل برنامهریزی شهری، طراحی سایت و
طراحی جزییات میتواند بر گرد آمدن افراد در فضاهای خارجی تأثیر داشته باشد.این
مقاله با استفاده از نتایج یک طرح تحقیقاتی با عنوان"طراحی معیار شهری و روابط
اجتماعی" که در مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن انجام شده، تهیه شده است.روش تحقیق
مبتنی بر مطالعات نظری و میدانی بود و گستره مطالعات از یک سو جنبههای نظری و
مبانی طراحی و از طرف دیگر مطالعات میدانی و مقایسه دستاوردهای حاصل از مطالعات
نظری با وضع موجود جامعه ایران را شامل میشود.در مقاله حاضر، برخی دستاوردهای این
طرح تحقیقاتی در زمینه چگونگی طراحی فضاهای شهری بر روابط اجتماعی مطرح شده است.
ملخص الجهاز:
"به طور کلی اگر امکانات و محدودیتهای مربوطط به حوزه عمل حواس خلاصه شود، این نتیجه حاصل میشود که پنج وسیله متفاوت وجود دارد که معماران و برنامهریزان میتوانند با استفاده از آنها ارتباط بین افراد را بهبود بخشند یا مانع آن شوند، این موارد عبارتند از(جان گل 1987): فعالیتها در فضاهای عمومی خارجی فعالیتهای اصلی در فضاهای عمومی خارجی را میتوان به سه گروه عمده شامل فعالیتهای ضروری، اختیاری و اجتماعی تقسیم کرد که هر یک به شرایط فیزیکی خاصی نیاز دارند.
عوامل مؤثر بر حضور مردم در این دو محور عبارتند از: مهمترین گرههای شهری از نظر کمیت و کیفیت در این دو مسیر واقعاند؛ مهمترین کاربریهای شهری اعم از راستههای تجاری عمده شهر، محدودههای اصلی کاربری اداری و مهمترین فضاهای گذران اوقات فراغت و ترکیب آنها در کنار یکدیگر در حاشیه این دو مسیر ارتباطی قرار گرفته است؛ به سطح شهر پوشش کامل داده به طوری که ارتباط مناطق شمالی-جنوبی و شرقی- غربی شهر را برقرار میسازند؛ امتداد این دو مسیر بیشترین جریان جابهجایی جمعیت را دارد؛ مهمترین فضاهای سبز شهری در حاشیه آنها واقع شده که نسبت به دیگر مسیرهای ارتباطی شهر ویژگی فضایی خاصی به این دو مسیر داده است.
تحقیقات در این دو محور از طریق روشهای برداشت بصیری انجام شده و هدف جست و جوی روابط اجتماعی مردم در سطح منفعل به صورت دیداری و شنیداری و بررسی تأثیر ویژگیهای فضایی محیط و عناصر شهری در حضور افراد و استفاده آنها از فضا، بوده است."