نقدی بر مقاله گفتگوی تازه درباره تاریخ قدیم و جدید نوشته استاد سید محمد محیط طباطبائی مقدمة ومراجعة

"خزان* (3) نقدی بر مقاله گفتگوی تازه دربارهء تاریخ قدیم و جدید نوشته استاد سید محمد محیط طباطبائی (صفحات 343 و 426 شماره پنجم و ششم سال سوم) چون تأکید شده است که باب بحث و انتقاد راجع بمقالات استاد سید محمد محیط طباطبائی درباره تاریخ بابیه در ماهنامهء تحقیقی گوهر باز است از آنرو در جواب قسمتی‌ از مقاله اخیر ایشان که زیر عنوان«گفتگوی تازه درباره تاریخ قدیم و جدید»نوشته‌اند این‌ مختصر را برای روشن شدن ذهن خوانندگان تقدیم می‌نماید: نوشته‌اند که وقتی باب در تبریز کشته شد،شیخعلی خراسانی ملقب به عظیم مقام‌ رهبری بابیان را یافت و در فتنهء سید کور هندی معروف به بصیر که دو دستگی بین بابیه‌ پدید آمد بصیر از دایره بیرون افتاد و کار ریاست کلی بر عظیم قرار گرفت و پس از آنکه عظیم‌ در واقعهء سال 1268 قمری با عده‌ای از سران بابیه بقتل رسید فرزندان موقع‌شناس میرزا بزرگ نوری(ازل و بهاء)که از غائلهء مزبور جان بدر برده در بغداد بسر میبردند مجال‌ آنرا یافتند که با بیان وحشت‌زده را گرد خود جمع کرده و دست سایر مدعیان را بتدریج کوتاه‌ کنند و مدت 65 سال بر این جمع ریاست مشترک داشته باشند."