خلاصة:
هدف اصلی این مطالعه بررسی عوامل محیطی و غیر محیطی مؤثر بر توسعه و پذیرش آبیاری بارانی در میان کشاورزان استان خراسان رضوی با استفاده از مدل لاجیت در مقطع زمانی 1386 است.نتایج این مطالعه نشان میدهد که متغیرهای سن کشاورز،تعداد نیروی کار خانوادگی،تعداد قطعات زمین،تعداد محصولات و وضعیت دسترسی به آب در پذیرش آبیاری بارانی تأثیر منفی دارند.همچنین مشخص گردید متغیرهای مساحت مزرعه،سطح سواد،شغل کشاورز به عنوان شغل اصلی،شیب زمین،ناهمگونی خاک و دسترسی به اعتبارات و تهسلات تأثیر مثبت و معنیداری در پذیرش آبیاری بارانی دارند.با توجه به یافتههای مطالعه، ارتقای دانش کشاورزان،ایجاد زمینههای لازم برای پرداخت اعتبارات و افزایش اندازه مزرعه از طریق یکپارچگی اراضی به عنوان موارد پیشنهادی جهت بهبود پذیرش فناوری آبیاری بارانی ارائه شدند.
ملخص الجهاز:
"نتایج جدول 4 در زمینه متغیر سن کشاورزان حاکی از تأثر منفی این متغیر در احتمال پذیرش آبیاری بارانی توسط کشاورزان میباشد؛هرچند این اثر در سطح اطمینان حداقل 90 درصد معنیدار نمیباشد،ولی اثر این متغیر منفی و مطابق با انتظار بوده است به گونهای که با افزایش سن کشاورزان،احتمال پذیرش آبیاری بارانی کاهش مییابد که علت این امر بیشتر به خصوصیات شخصی آنها و ریسکگریزی بالاتر آنها نسبت به کشاورزان جوانتر مربوط میباشد.
مساحت مزرعه یکی دیگر از متغیرهای مورد بررسی است که تأثیر مثبت و معنیداری (در سطح اطمینان 99 درصد)در احتمال پذیرش آبیاری بارانی از سوی کشاورزان دارد.
سطح سواد یکی دیگر از متغیرهایی میباشد که تأثیر مثبت و معنیدار(در سطح اطمینان 99 درصد)در احتمال پذیرش آبیاری بارانی دارد و نیز دارای اثر نهایی نسبتا بالایی یعنی حدود 56%میباشد.
با توجه به تأثیر بالای سطح سواد در پذیرش آبیاری بارانی لازم است که از یک طرف سطح آگاهی کشاورزان درباره آبیاری تحت فشار و محاسنات آن افزایش یابد که لازمه این کار،ترویج مناسب آبیاری تحت فشار است،و از طرف دیگر باید در تعیین گروههای هدف کشاورزان برای ترویج آبیاری تحت فشار،کشاورزان با سطح سواد بالاتر در اولویت قرار گیرند،زیرا که احتمال پذیرش آبیاری تحت فشار از سوی آنها بسیار بیشتر از سایر کشاورزان است.
3. از آنجا که توسعه آبیاری بارانی در بین مزارع بزرگ اهمیت بالا و قابلیت اجرایی بیشتری به لحاظ فنی دارد و با توجه به تأثیر مثبت و معنیدار این متغیر در پذیرش آبیاری بارانی، لازم است کشاورزان مالک مزارع بزرگ در رأس اولویتهای نصب سیستمهای آبیاری بارانی قرار گیرند و سیاستهای ویژهای برای توصعه آبیاری بارانی در بین این گروه از کشاورزان در نظر گرفته شود."