خلاصة:
کشور ما ایران ، با کوه های سر به فلک کشیده ، جلگه های سرسبز، دشت های حاصلخیز، کویرهای خشک و لم یزرع و آب های نیلگون در شمال و جنوب ، آمیزه ای از مناطق جغرافیایی مختلف با آب و هوای متفاوت است . وسعت سرزمین ایران به همراه تنوع جغرافیایی و تنوع آب و هوایی باعث گردیده تا مردمانی با ویژگی ها و آداب و رسوم خاص در آن سکنی گزینند. این مردم ، اجزای پیکره ای بزرگ و یکپارچه به نام ملت ایران هستند که با پیشینه مشترک ، تاریخ این مرز و بوم را رقم زده اند.
ازجمله اجزای این پیکره بزرگ که نقش فعال و موثری در تحولات شش قرن اخیر این خطه از میهن داشته اند، مردم عرب خوزستان هستند که در بخش جلگه ای استان خوزستان زندگی می کنند. هدف این نوشته ، آشنایی با نحوه زندگی ، پیشینه تاریخی ، موقعیت جغرافیایی ، جمعیت ، فرهنگ ، زبان و مذهب این مردم و هم چنین سیاست های رژیم پهلوی و دگرگونی های پس از انقلاب اسلامی ، در زندگی آنها است .
ملخص الجهاز:
"در این محاسبه،علاوه بر مردم عرب ساکن استان ایلام،آنهایی که به دلیل جنگ تحمیلیشهرهای خود را ترک کرده و هنوز به شهرستانهای آبادان و خرمشهر باز نگشتهاند نیز منظورگردیدهاند.
با توجه به غلبهزندگی شهرنشینی و روستانشینی در جامعه عرب خوزستان و اندک بودن جمعیت کوچرو،اطلاق نام"عشایر"به مردم این منطقه و یا در نظر گرفتن آنها به عنوان مجموعهای از قبایل وعشایر،با تعریف ارائه شده از مفهوم عشایر مغایرت دارد.
مهمترین عوامل پایداری روابطعشیرهای در میان عربها به شرح زیر خلاصه میشود: 1-شرایط تاریخی حاکم بر جامعۀ عرب خوزستان و عدم پیدایش طبقۀ تجار و یاسرمایهداران بزرگ در میان آنها 2-تمایل حکومت پهلوی به انقیاد و کنترل مردم عرب از طریق تسلط بر شیوخ 3-تمایل مفرط شیوخ عرب به حفظ قدرت و شوکت خود و تأکید آنها برپیوندهای خونی و طایفهای 4-کم بودن تعداد تحصیلکردگان و روشنفکران نسبت به جمعیت5-طولانی بودن زمان دادرسی دعاوی در محاکم قضایی و آشنا نبودن تودۀ مردم(به ویژهروستاییان)به زبان فارسی برای دفاع از خود که آنها را وادار میسازد برای حل اختلافات،بهساختار عشیرهای و شیوخ و ریشسفیدان متنفذ مراجعه کنند 6-فقر اقتصادی و کم بودن تعدادشاغلین بومی در دستگاههای دولتی به نسبت جمعیت و در نتیجه،وابستگی آنان به ساختعشیرهای؛زیرا استقلال اقتصادی افراد و عدم وابستگی مالی به عشیره،نقش مهمی در گسستگیروابط عشیرهای دارد 7-حفظ هویت قومی و ایلی؛زیرا بسیاری از افراد حفظ روابط عشیرهای وبه تبع آن،وجود عشیره را یکی از راههای حفظ هویت قومی دانسته و به تقویت آن میپردازند و8-احساس محرومیت نسبی در جامعۀ قومی عرب."