طبقه بندی اجتماعی اقوام در ایران مقالة

جامعه ایران اگرچه جامعه ای چند قوم است و هویت ها قومی مختلفی در آن شکل گرفته اند، اما مرزها اجتماعی و فرهنگی این اقوام، تداخل زیادی با هم دارند. نتایج تحلیل طبقه بندی اقوام هشتگانه کشور که بر اساس 30 هویت مهم اجتماعی انجام گرفته است، به روشنی میزان شباهت آنها را با یکدیگر نشان می دهد. بر اساس تحلیل مذکور، اقوام هشتگانه کشور را از حیث مشترکات اجتماعی می توان به دو دسته کلی و متمایز تقسیم نمود: در دسته اول اقوام بلوچ، ترکمن و طالش و در دسته دوم اقوام آذری، فارس، کرد، لر، و عرب قرار می گیرند. اقوامی که در هر یک از این دو دسته قرار می گیرند، کمترین تفاوت (بیشترین شباهت) اجتماعی را با یکدیگر دارند و از این جهت برای هر دسته از آنها می توان هویت قوم مشترکی قایل شد. مشابهت های اجتماعی اقوام و تداخل مرزهای فرهنگی - اجتماعی آنها زمینه بسیار مثبت برای تقوت همگرایی و تشکیل «اجتماع عام یا ملی» است.

"اقوامی که در هر یک از این دو دسته قرار می‌گیرند،کمترین تفاوت(بیشترین شباهت)اجتماعی را با یکدیگر دارند و از این‌جهت برای هردسته از آنها می‌توان هویت قومی مشترکی قایل شد. در اینتحقیق،با تاکید بر اینکه"قومیت"1یک پدیده فرهنگی-اجتماعی است و مرزهای آن نیزتوسط نمادهای فرهنگی و اجتماعی معین می‌شود 30 متغیر یا خصوصیت اجتماعی اقوام(1)- ytieinhte مورد مطالعه قرار گرفته که در ذیل ابتدا تعریف این متغیرها ارائه می‌شود و سپس با ارائه نیمرخ1اقوام هشتگانه بر روی خصوصیات مذکور،طبقه‌بندی آنها با استفاده از روش"تحلیلخوشه‌ای"2انجام می‌گیرد. (1)- retsulc (2)- ecnatsid naedilcue derauqs برای درک روشن‌تر از مفهوم"مجذور فاصله اقلیدسی"به طور مثال فاصله دو قوم الف و ببر حسب دو خصوصیت فرضی به شرح جدول ذیل محاسبه گردیده است: (به تصویر صفحه مراجعه شود) بر این مبنا فاصله یا تفاوت اقوام هشتگانه از لحاظ 30 خصوصیت اجتماعی محاسبه ونتایج آن در جدول 3 منعکس شده است. (به تصویر صفحه مراجعه شود) در مرحله بعدی تحلیل خوشه‌ای اقوامی که کمترین تفاوت(فاصله)را از لحاظ 30خصوصیت مورد بررسی با یکدیگر داشته باشند در یک خوشه عضویت پیدا می‌کنند. بر این اساس می‌توان(1)- dohtem s'draw (2)- ytidilav (3)- tnacifingis (4)- ynomisrap گفت که در بین اقوام هشتگانه،اقوام آذری،فارس،کرد،لر و عرب از حیث مجموع 30خصوصیت مورد بررسی،شبیه‌ترین اقوام به یکدیگر محسوب می‌شوند،در عین حال کهبیشترین تفاوت را با سه قوم بلوچ،ترکمن و طالش دارند. بر مبنای تحلیل مذکور اقوام هشتگانه کشور را از حیث مشترکات اجتماعی می‌توان به دودسته کلی و متمایز تقسیم نمود:در دسته اول اقوام بلوچ،ترکمن و طالش و در دسته دوم اقوامآذری،فارس،کرد،لر و عرب قرار می‌گیرند."