خلاصة:
هدف از تهیهء این مقاله،تحلیل مناسبات ایران و سیام در دورهء حکومت شاه سلیمان اول صفوی،ازدیدگاه سیاسی،در سه سطح بین المللی،ملی و دربارها و نیز از دیدگاه اجتماعی و اقتصادی،با توجه به نقش و تأثیر دیاسپورای ایرانیان مقیم سیام در مناسبات دو کشور است.
نگارنده با به کارگیری روش تحلیل و تبیین تاریخی و با استناد به منابع تاریخی ایرانی و تایلندی،به این نتیجه رسیده است که کوششهای درخشان عده‌ای از ایرانیان در دربار و جامعهء تایلند در دورهءصفوی، برقراری روابط میان دو کشور را موجب شد و ایرانیا،اقلیت پرقدرت و ثروتمندی را در جامعه و دربار سیام تشکیل داده و برخی از آنان به مناصب بالای درباری دست یافتند،اما عواملی چون بی‌لیاقتی و کینه‌توزی عده‌ای دیگر از ایرانیان مقیم تایلند،موضع انفعالی شاه سلیمان صفوی و قدرت و نفوذ روزافزون اروپاییان در جنوب شرقی آسیا،موجب شد که سطح این روابط به تدریج کمتر شده و روزگار طلایی ایرانیا در تایلند به پایان برسد.
ملخص الجهاز:
"نگارنده با به کارگیری روش تحلیل و تبیین تاریخی و با استناد به منابع تاریخی ایرانی و تایلندی،به این نتیجه رسیده است که کوششهای درخشان عده‌ای از ایرانیان در دربار و جامعهء تایلند در دورهءصفوی، برقراری روابط میان دو کشور را موجب شد و ایرانیا،اقلیت پرقدرت و ثروتمندی را در جامعه و دربار سیام تشکیل داده و برخی از آنان به مناصب بالای درباری دست یافتند،اما عواملی چون بی‌لیاقتی و کینه‌توزی عده‌ای دیگر از ایرانیان مقیم تایلند،موضع انفعالی شاه سلیمان صفوی و قدرت و نفوذ روزافزون اروپاییان در جنوب شرقی آسیا،موجب شد که سطح این روابط به تدریج کمتر شده و روزگار طلایی ایرانیا در تایلند به پایان برسد.
26روابط ایران و تایلند(سیام) اهمیت نارای کبیر در تاریخ سیام از آن نظر است که وی نیز مانند شاه عباس صفوی در ایران،نخستین شاه سیام بود که در صدد ایجاد روابط سیاسی با کشورهای خارجی برآمد و سفرای متعددی را به دربار لوئی چهاردهم،پادشاه فرانسه،و شاه سلیمان صفوی و شاید فرمانروایان چین و امپراتوری مغول هند اعزام داشت که بعضی از آنها از ادامهء راه باز ماندند و بخری دیگر با سختی مأموریت خود را انجام دادند.
از سوی دیگر،در سیام نیز انگلیسیها و فرانسویان به تازگی بر ایرانیان و بازرگانان مسلمان مقیم آنجا در امر تجارت و نفوذ در دربار برتری یافته بودند و به نظر می‌رسد که یکی از انگیزه‌های شاه سلیمان در استقبال از هیئت سفیران شاه نارای که بیشتر از ایرانیان مقیم سیام بودند،ایجاد وزنهء تعادلی در برابر قدرت اقتصادی انگلیس در جنوب ایران و نفوذ تازه برقرارشدهء آنان در دربار سیام بود که یکی از بازارهای کالای ایرانی بود؛ به ویژه که دولتهای انگلیس و فرانسه و کمپانیهای هند شرقی از فالکن حمایت می‌نمودند."
(
, 
, 
)
