ملخص الجهاز:
"لزوم گسترش زبان فارسی هر جای دنیا که هستید، باید همتبگمارید که در آن جا زبانفارسی را به انواع و اقسام روشها دایر کردن کلاس، تشویق افرادبه خواندن کتابهای فارسی، پخش کردن برخی از کتابهای فارسی کهدر بعضی جاها طالب طبیعی دارد; مثل کتاب حافظ و سعدی که مردمدر هندوستان و پاکستان مشتری این کتابها هستند، و از راههایدیگر، یا حتی در جلسات رسمی ترویج کنید.
در دورانی که برخی ملتهایدیگر به سوی دانش و پژوهش و معرفت روی آورده بودند، ملت کهن وبا استعداد ما در زیر سلطه آن انسانهای پلید و خود پرست وزورگو و نااهل، از دانش و معرفت دور ماند و در دوره اخیر کهحکومت دست نشانده و فاسد پهلوی، همه کارها را برابر خواستبیگانگان و دشمنان این ملت وبه زیان این ملت انجام میداد، نهتنها تلاشی برای ترویج کتاب و کتابخوانی نشد، بلکه با ایجادسرگرمیهای ناسالم و دامن زدن به آتش غرایز جنسی درمیانجوانان، این ضرورت فوری و فوتی را هر چه بیشتر، از میدان دیدو توجه مردم بیرون راندند و در یکی از بهترین دورانهایی کهشرایط جهانی، دگرگونیهای اساسی در وضع نابسامان ملت ایران رابرمیتافت، ملت مظلوم ما را از آن محروم ساختند و کار را بهآنجا رساندند که بنابرگزارشهای همان روزگار، در شهر تهران وبرخی شهرهای دیگر، شماره میخانهها، بیش از شماره کتابخانهها وکتابفروشیها و یا چند برابر آنها بود.
نمیخواهم عرض بکنم که همه آنچه که چاپمیشود، کتابهای خوب و مفیدی است; نه، ای بسا کتابی چاپ میشودو به بازار هم میآید، اما کتاب مفیدی نیست; یک کتاب بیفایدهوعاطل و باطلی است و کسی از آن استفادهایی نخواهد کرد."