خلاصة:
نویسنده،در این مقاله شعری از سید علی موسوی گرمارودی را،که در کتاب ادبیات فارسی سال دوم متوسطه آمده است،نقد و بررسی کرده و ضمن تشریح ویژگیهای مثبت آن،ضعفهایی را نیز برایش برشمرده است.
ملخص الجهاز:
"گاهی به عمد ابهامی میآورد که چندین معنا از آن استنباط میشود و همهی آنها مقصود شاعر است و خواننده را در قضاوت و برداشت آزاد میگذارد؛مثلا: آهای خدای نیمه شبهای کوفهی ننگ کوفهی تنگ:(1-کوفه باکوی و برزنهای تنگ 2-کوفیان تنگ دل(کوفه مجازا اهل کوفه)3-کوفهای که علی آنجا احساس تنگی و عذاب مینمود 4-کوفهای که آن را برای علی تنگ کرده بودند 5- کوفهای که گنجایش شخصیت عظیم علی (به تصویر صفحه مراجعه شود) را نمیتوانست داشته باشد.
جایی که شاعر،علی را به هرم و خودش را به مور ناتوان و تخیل شاعرانهاش را به فرعون مانند میکند و نیز پیشانی مبارک علی را به کتاب خداوند و گریهی خودش را به شعر شبانه و تن خستهی مولایمان را در جنگ احد به دشت آلالهها و مهر و محبت الهی را به باده و بینش حق جوی خود را به باغی سرسبز تشبیه میکند،از زیباییهای انواع تشبیه بلیغ اضافی و غیر اضافی و ابداعی و ابتکاری کاملا متلذذ میشویم: دری که به باغ بینش ما گشودهای/هزار بار خیبریتر است.
اما به درستی این علت خلقت (علی(ع))را با چه آرایهای میتوان توصیف کرد که ظرفیتش را داشته باشد و کارش به روسیاهی نکشد؟!حتی اغراق هم در این مصراعها جایی برای عرض اندام نمییابد، چه رسد به حسن تعلیل: کلام تو گیاه را بارور میکند و از نفست گل میروید چاه از آن زمان که تو در آن گریستی جوشان است ...
6. استفاده از واژگان و ترکیبات ابداعی و منحصر به فرد:یکی از ابداعات شاعر استفاده از کلمات و ترکیبات نوظهور و حتی ابتکاری شخص خویش است و آنها را در لابهلای اشعار خود ماهرانه تعبیه کرده و از این مسیر بر فصاحت و بلاغت شعرش افزوده است؛از جمله: هیچ شکوفه نیست کز تبار گلخند تو نیست."