خلاصة:
مدیریت بحرانهای طبیعی،همچون مدیریت سایر انواع بحرانها،نیازمند تصمیمگیری سریع و سنجیده و واکنشهای عظیم و پردامنه هستند.چنین تصمیمات و واکنشهایی،آمادگی سازمانی و منابع گستردهای را میطلبند که اغلب،سازمانهای نظامی ازجمله(و گاه تنها)دارندگان این منابع و آمادگی هستند.به همین دلیل،به هنگام بروز بحران،ارتشها اولین سازمانی هستند که وارد عرصه مدیریت بحران میشوند.بسته به نوع محیط عمل،مشارکت آنها در بحران،مراحل مختلف مدیریت بحران را شامل میشود؛در بعضی از کشورها نقش اصلی ارتشها به مرحلهء مقابله و واکنش اولیه محدود میشود و در برخی دیگر،این نقش برجسته تا مراحل آخری بحران ادامه مییابد.
ملخص الجهاز:
"سرپرست برنامه کمکهای اضطراری سازمان ملل،چند روز پس از زلزله اعلام کرد که در کمک به زلزلهزدگان با دشوارترین عملیات امدادرسانی تاریخ خود مواجه شده است و پراکندگی جغرافیایی نقاط فرودگاهی در منطقه زلزلهزده بم و خودداری هواپیماهای غیرنظامی از پرواز به منطقه در روزهای اولیه،همراه با ترافیک سنگین جادههای ورودی و خروجی این شهر،و وجود انبوهی از سانحهدیدگان و مجروحان نیازمند اعزام به مراکز درمانی خارج از منطقه،مدیریت بحران را با بحران مضاعفی در زمینهء جابهجایی روبهرو ساخت که بدون وارد عمل شدن نیروهای هوایی سپاه و ارتش و امکانات ترابری هوایی وزارت دفاع غیرقابل حل مینمود.
این درحالی است که زلزلههای بزرگ و همچنین سایر بحرانهای طبیعی گسترده با از هم گسیختگی ساختار نهادها و تشکیلات اداری همراه هستند؛نظم حاکم در وضعیت عادی از -------------- (1)-در زلزله بم نیز نمونههای متعددی از ناامنی و نارضایتی از نحوه امدادرسانی علیرغم تلاش کلیه مسئولین قابل مشاهده بود،ناامنی در توزیع موادغذایی و امکانات مردمی چه در مسیر جادههای منتهی به شهرستان بم و چه در زمان توزیع یکی از مشکلات مهم امنیتی محسوب میشد که نهایتا با دخالت نیروهای انتظامی و نیروهای بسیج کنترل گردید ضمن آنکه اعتراضات بخشی از مردم در مورخ 28/21/41 در اعتراض به عدم رسیدگی مطلوب به وضعیت شهر افراد آسیبدیده از زلزله که با سردادن شعارهای تحریکآمیز و خشونت همراه گردید نمونه دیگری از مسائل امنیتی انتظامی پس از زلزله میباشد.
این شرایط باعث میشود که ارتشها در تمامی مراحل مدیریت بحرانهای طبیعی نقشهای کلیدی ایفا کنند و البته باتوجه به نوع امکانات و ویژگیهای سازمانی آنها،مهمترین مرحلهء مستعد نقشآفرینی نظامیان،مرحلهء واکنش اولیه و اقدامات امداد و نجات است."